Feldhetman der polnischen Krone

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen

Der Feldhetman der polnischen Krone (polnisch Hetman polny koronny) war nach dem Großhetman der polnischen Krone der zweithöchste Feldherr während der Personalunion von Polen-Litauen zwischen dem 15. und 18. Jahrhundert im Königreich Polen. Nach Gründung der Personalunion wurde sowohl in Litauen als auch in Polen der Posten des Feldhetman und des Großhetmans erschaffen. Diese Kommandoposten waren voneinander getrennt und konnten nicht von ein und derselben Person bekleidet werden.[1] Der Begriff „Hetman“ leitet sich dabei von einer alten Form der heute gebräuchlichen Bezeichnung „Hauptmann“ ab.

Der polnische Feldhetman war in Friedenszeiten für die Bewachung der Grenzen des Königreiches Polen zuständig. Die Verteidigung der südöstlichen Grenze gegen die Kosaken und Tataren war seine Hauptaufgabe. Er blieb immer bei der Armee und führte in Friedenszeiten das Kommando.

Während einer Schlacht führte der Großhetman die Schlachtordnung an. Dem Feldhetman unterstand meist der schwächer besetzte Flügel der Angriffsformation um schnell eingreifen zu können.[2]

Stanislaw Koniecpolski
Jerzy Sebastian Fürst Lubomirski, den Hetmansstab in der linken Hand haltend
Seweryn Rzewuski, letzter Feldhetman der polnischen Krone
Liste der Feldhetmane der polnischen Krone[3]
Ernennung Abdankung
Tod
Name
1492 1499 Stanisław Chodecki von Chodcza[4]
1499 1501 Piotr Myszkowski[4]
1501 1505 Stanisław Chodecki von Chodcza[4]
1505 1509 Jan Kamieniecki[4]
1509 1520 Jan Tworowski[4]
1520 1528 Marcin Kamieniecki
1528 1538 Jan Koła von Dalejowa
1539 1561 Mikołaj Sieniawski – 1561 Ernennung zum Großhetman der poln. Krone
1561 1562 Florian Zebrzydowski
1562 1565 Stanisław Leśniowolski
1565 1569 vakant
1569 1569 Jerzy Jazłowiecki – Er wurde mit den Aufgaben des Großhetmans betraut
ohne formelle Ernennung (Tod 1575)
1569 1575 vakant
1575 1576 Mikołaj Sieniawski
1576 1584 Jan Zborowski
1584 1588 vakant
1588 1618 Stanisław Żółkiewski – 6. Februar 1618 Ernennung zum Reichskanzler der polnischen Krone und zum Großhetman
1618 1632 Stanisław Koniecpolski – 1632 Ernennung zum Großhetman
1632 1633 vakant
1633 1636 Marcin Kazanowski
1636 1637 vakant
1637 1646 Mikołaj Potocki – 1646 Ernennung zum Großhetman
1646 1652 Marcin Kalinowski 3. Juni 1652 in der Schlacht bei Batoh gefallen
1652 1654 Stanisław „Rewera“ Potocki – 1654 Ernennung zum Großhetman
1654 1657 Stanisław Lanckoroński
1657 1664 Jerzy Sebastian Lubomirski – ab 1650 Marschall der Krone, 29. Dezember 1664 Verurteilung durch
den Sejm und Entzug des Titels
1665 1665 Stefan Czarniecki – nominiert am 2. Januar 1665 für Lubomirski, starb 16. Februar 1665
1665 1666 vakant
1666 1668 Jan Sobieski – 1668 Ernennung zum Großhetman
1668 1676 Dymitr Jerzy Wiśniowiecki – 1676 Ernennung zum Großhetman
1676 1683 Stanisław Jan Jabłonowski – 1683 Ernennung zum Großhetman
1683 1683 Mikołaj Hieronim Sieniawski – starb am 15. Dezember 1683
1683 1684 vakant
1684 1691 Andrzej Potocki – starb am 30. August oder 2. September 1691
1691 1692 wakat
1692 1702 Feliks Szczęsny Potocki – 1. Mai 1702 Ernennung zum Großhetman, starb am 15. Mai 1702
1702 1702 Hieronim Augustyn Lubomirski – Ernennung am 8. Mai 1702, am 22. Mai 1702 Ernennung zum Großhetman
nach dem Tod von Feliks Szczęsny Potocki
1702 1706 Adam Mikołaj Sieniawski – Ernennung zum Großhetman
1706 1726 Stanisław Mateusz Rzewuski – Ernennung zum Großhetman
1726 1728 Stanisław Chomętowski
1728 1735 vakant
1735 1752 Jan Klemens Branicki – 1752 Ernennung zum Großhetman
1752 1773 Wacław Rzewuski – 1773 Ernennung zum Großhetman
1773 1774 Franciszek Ksawery Branicki – 1774 Ernennung zum Großhetman
1774 1794 Seweryn Rzewuski – 27. Januar 1792 Abschaffung des Feldhetmans der polnischen Krone.

Einzelnachweise[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  1. Maciej Franz, Seite 29–30
  2. Zdzisław Żygulski Seite, 16–20
  3. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, spisy.
  4. a b c d e Poczet hetmanów Rzeczypospolitej. Hetmani koronni. red. Mirosław Nagielski, Warszawa 2005, s. 391.

Literatur[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  • Maciej Franz, Wojskowość Kozaczyzny Zaporoskiej w XVI-XVII wieku, Toruń 2004 (Polnische Ausgabe)
  • Verlag des Polnischen Verteidigungsministeriums: Polskie tradycje wojskowe (Militärische Traditionen der polnischen Armee). Warschau (1990). ISBN 83-11-07675-8.
  • Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, spisy, (Listen der Beamten in den dDiensten der polnischen Krone XIV.-XVIII. Jahrhundert), Hrsg. PAN, Kórnik (1992)
  • Mirosław Nagielski: Poczet hetmanów Rzeczypospolitej. Hetmani koronni, Warschau (2005)