Jerónimo Cardoso

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen

Jerónimo Cardoso (* 1508 in Lamego; † 1569) war ein portugiesischer Latinist, Romanist, Lusitanist und Lexikograph.

Cardoso, privater Lateinlehrer, steht, wie Paul Teyssier gezeigt hat, am Beginn einer bis heute reichenden Tradition der portugiesischen Lexikografie.[1]

Schriften[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Wörterbücher
  • Dictionarium iuventuti studiosae admodum frugiferum, Coimbra 1551 (lateinisch-portugiesisch, kein Exemplar erhalten)
  • Dictionarium iuventuti studiosae admodum frugiferum. Nunc diligentiori emendatione impressum, Coimbra 1562 (lateinisch-portugiesisch, in Sachgruppen, 4.120 Stichwörter)
  • Dictionarium ex lusitanico in latinum sermonem, Lissabon 1562-1563 (portugiesisch-lateinisch, alphabetisch, 12.076 Stichwörter)
  • Dictionarium latino-lusitanicum et vice versa lusitanico-latinum, cum adagiorum ferè omnium iuxta seriem alphabeticam perutili expositione. Nove omnia per Hieronymum Cardosum Lusitanum congesta. Recognita vere omnia per Sebastianum Stokhamerum [Sebastian Stockhammer] Germanum, Coimbra 1569-1570, 1588, 1592, 1601, 1613, 1619, 1630, 1643, 1677, 1694, 1695 (lateinisch-portugiesisch, alphabetisch mit 26.863 Stichwörtern; portugiesisch-lateinisch wie 1562; 4000 Adagia des Erasmus von Rotterdam)
Weitere Schriften (Auswahl)
  • Oração de sapiencia proferida em louvor de todas as disciplinas, Coimbra 1550, 1963, 1965
  • Obra literária I. Prosa latina. II. Poesia latina, hrsg. von Telmo Corujo dos Reis, 2 Bde., Coimbra 2009

Einzelnachweise[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  1. Ettinger 1991, 3021.

Literatur[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  • Justino Mendes de Almeida: Jerónimo Cardoso. O maior pedagogo português da língua latina no século XVI, in: Figuras ilustres do Norte de Portugal. Ciclo de conferências, Porto 1983
  • Dieter Woll: Portugiesische Lexikografie, in: Wörterbücher. Dictionaries. Dictionnaires. Ein internationales Handbuch zur Lexikographie. Zweiter Teilband, hrsg. von Franz Josef Hausmann, Oskar Reichmann, Herbert Ernst Wiegand und Ladislav Zgusta, Berlin. New York 1990, S. 1723–1735 (hier: 1725-1726)
  • Stefan Ettinger: Die zweisprachige Lexikografie mit Portugiesisch, in: Wörterbücher. Dictionaries. Dictionnaires. Ein internationales Handbuch zur Lexikographie. Dritter Teilband, hrsg. von Franz Josef Hausmann, Oskar Reichmann, Herbert Ernst Wiegand und Ladislav Zgusta, Berlin. New York 1991, S. 3020–3030 (hier: 3020-3021)
  • Mechtild Bierbach: Wörterbücher des Jerónimo Cardoso (ca. 1500-1569) als Zeugnisse humanistischer Lexikographie, in: Untersuchungen zur portugiesischen Sprache, hrsg. von Annette Endruschat und Eberhard Gärtner, Frankfurt am Main 1996
  • Myriam Benarroch: Des premiers dictionnaires (Jerónimo Cardoso) aux textes. L'apport lexical des arabismes dans la langue portugaise du XVIe siècle, Ungedruckte Dissertation Paris 2001
  • Germà Colon: Los Adagia de Erasmo en español (Lorenzo Palmireno, 1560) y en portugues (Jeronimo Cardoso, 1570), in: Revista de filología española 84, 2004, S. 5–27
  • Telmo Verdelho: Paul Teyssier et la récupération de la mémoire lexicographique portugaise. L’étude de l’œuvre de Jerónimo Cardoso, in: Lisbonne, atelier du lusitanisme français. Actes du colloque organisé par le CREPAL (Centre de recherche sur les pays lusophones), Université Paris 3-Sorbonne nouvelle, 23-24 janvier, 2004, hrsg. von Jacqueline Penjon und Pierre Rivas, Paris 2005, S. 107–112

Weblinks[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]