Neon (reklama)
Neon – popularna nazwa lamp wyładowczych opracowanych w 1910 roku przez Francuza Georges’a Claude, zaraz po wynalezieniu przezeń zasady funkcjonowania lamp neonowych, w zastosowaniu do reklam zewnętrznych. Jest rozwinięciem rurki Geisslera.
Szczytowy okres wykorzystania neonów w reklamach zewnętrznych w Polsce przypadł na lata 60. i 70. XX wieku[1]. W Polsce zmierzch techniki neonowej nastąpił wraz z załamaniem gospodarczym w latach 80., a następnie z wolnością gospodarczą i rozwojem innych technik reklamy zewnętrznej[1].
Kolory świecenia neonu zależą od:
- składu gazu wewnątrz rury
- koloru szkła (barwionego w masie lub czasem po prostu malowanego)
- zastosowania odpowiedniego luminoforu
Luminofor w postaci proszku pokrywającego wnętrze szklanej rury stosuje się najczęściej w przypadku rurek wypełnionych mieszanką neonu, argonu i rtęci. Taka mieszanina gazów zjonizowana wysokim napięciem emituje promieniowanie UV, które wywołuje świecenie luminoforu w wąskim zakresie pasma widzialnego, co obserwowane jest jako „światło barwne”. Luminofory można łączyć, są też luminofory świecące na biało.
Neony występują w kilku rodzajach:
- Najprostszym i najtańszym z nich jest szkło transparentne wypełnione neonem. Rurki takie po zgaszeniu są przezroczyste, natomiast aktywne intensywnie świecą na czerwono[1].
- Drugim rodzajem neonów są transparentne rurki pokryte od wewnątrz luminoforem, wypełnione mieszanką gazów (z dodatkiem rtęci), których głównym składnikiem jest argon. Takie neony mają bardzo intensywne światło i występują w szerokiej gamie barw (również odcienie pastelowe). Po wyłączeniu neonu rurka ma biały kolor.
- Najbardziej estetycznym i zarazem najdroższym rodzajem neonu są rurki barwione w masie. Oprócz wyżej wspomnianego luminoforu, który zwiększa jaskrawość świecenia i modyfikuje jego kolor, rurki te zachowują barwę również po zgaszeniu neonu. Ten rodzaj szkła doskonale nadaje się do zewnętrznych aplikacji – wszędzie tam, gdzie neon będzie dobrze widoczny[1].
W 2012 roku w Warszawie powstało prywatne Muzeum Neonów[2].
Kolory świecenia w zależności od składu gazu wewnątrz rury[edytuj | edytuj kod]
Teoretycznie można zastosować wiele różnych gazów (lub ich mieszanin), wymienionych poniżej, jednak współcześnie w praktyce komercyjnej stosuje się niemal wyłącznie: neon, argon oraz rtęć[1]. Stosowanie helu, kryptonu i ksenonu zarzucono z uwagi na wysoki koszt oraz wymagane wysokie napięcie zapłonu[1]. Bogactwo kolorów uzyskuje się stosując barwne luminofory. Jedynie barwa żółta możliwa była do uzyskania tylko przez zastosowanie barwionego szkła, co jednak było kosztowne[1].
- neon: pomarańczowo-czerwony (z rtęcią w żółtozielonej rurze: zielony)
- argon: fioletowy (z dodatkiem rtęci świeci bardziej intensywnie i na niebiesko)
- hel: biało-różowawy
- hel w żółtej rurze: żółty
- krypton: biały
- ksenon: niebiesko-fioletowy
-
Neon często stosowany -
Argon -
Hel -
Krypton -
Ksenon
Prócz gazów szlachetnych teoretycznie można zastosować również:
- azot: żółto-różowy
- dwutlenek węgla: błękitno-biały
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
-
Herb Gdyni jako neon -
Neon charakterystycznego logo Społem w Warszawie -
Słynny neon nad wejściem wrocławskiego zoo -
Galeria historycznych neonów we Wrocławiu -
Neon, kino „Biała" w Grybowie
Muzea neonów[edytuj | edytuj kod]
W Polsce[edytuj | edytuj kod]
Na świecie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona hobbystyczna poświęcona neonom Białegostoku
- Strona hobbystyczna o neonach Poznania i Wielkopolski. wielkopolskie-neony.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)].
- Fotoblog ze zdjęciami neonów Poznania (i nie tylko Poznania) i ich historii