aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen
Zur Suche springen
| m seslerinin v'ye dönüşmesi
|
| Anlam |
Avesta
İsa'dan 1737 önce (Eski Zerdüştiler'in dili) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Eski Kurmanci
|
| göz |
çeşmen |
çım |
çav |
çam
|
| ad |
namen |
name |
nav |
nam
|
| kış |
zime |
zımıstan |
zıvıstan |
zımıstan
|
| güvey |
zamater |
zama |
zava |
zama
|
| adım |
game |
game |
gav |
gam
|
| yaz |
hamīn |
hamnan |
havîn |
hamîn
|
| taş |
kemere |
kemer |
kevır |
kemır
|
| kuyruk |
dume |
pocik |
dûv |
dûm
|
| yarım |
nēme |
nême |
nîv |
nîm
|
| ölçmek |
-pētim- |
pêmıtene |
pîvan |
pîman
|
| ekin |
teoxmen |
toxım |
tov |
tom
|
| çiğ |
ōm |
xam |
xav |
xam
|
| Anlam |
Pahlavi
İsahdan 224 sonra (Kürtçenin ata dillerinden) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Eski Kurmanci
|
| konuk |
mēhman |
meyman |
mêvan |
mêman
|
| adam |
mertum |
merdım |
mırov |
mırdom
|
| gümüş |
esēm |
sêm |
sîv |
sîm
|
| akşam yemeği |
şam |
şamî |
şîv |
şîm
|
| Anlam |
Sanskrit
İsahdan 1200 önce (Kürtçele aynı kökden) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
|
| kaçmak |
-rem- |
remayene |
revîn |
remîn
|
| tuzak |
damen |
dame |
dav |
dam
|
| Anlam |
Arapça (Kürtçele akraba değil) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Eski Kurmanci
|
| merhaba |
selam |
sılam |
sılav |
sılam
|
| Anlam |
Avesta
İsahdan 1737 önce (Eski Zerdüştlerin dili) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Sorani |
|
| bıçak |
kerete |
kardî |
kêr |
kêrd |
kêrd
|
| sarı |
zeirite |
zerd |
zer |
zerd |
zerd
|
| soğuk |
serete |
serd |
sar |
sard |
sard
|
| köprü |
peretu |
pırd |
pır |
pırd |
pırd
|
| erkek |
merete |
mêrd |
mêr |
mêrd |
mêrd
|
| yakın |
nezde |
nezdî |
nêz |
nîz |
nêzd
|
| Anlam |
Pahlavi
İsahdan 224 sonra (Kürtçenin ata dillerinden) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Sorani |
|
| götürmek |
burten |
berdene |
bırın |
bırdın |
bırdın
|
| etmek |
kerten |
kerdene |
kırın |
kırdın |
kırdın
|
| ölmek |
murten |
merdene |
mırın |
mırdın |
mırdın
|
| yemek |
xwerten |
werdene |
xwarın |
xwardın |
xwardın
|
| v'lerin b, d yada g sesine ertelenmesi
|
| Anlam |
Avesta
(Eski Zerdüştlerin dili) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
|
| yirmi |
vīseiti |
vîst |
bîst |
vîst
|
| ön |
vereh |
ver |
ber |
ver
|
| ses |
vanke |
veng |
deng |
veng
|
| hatıra |
vīre |
vîrî |
bîr |
vîr
|
| rüzgar |
vate |
va |
ba |
va
|
| kar |
vefre |
vewre |
berf, befr (Sorani) |
verf
|
| koç |
verşni |
veşn |
beran |
veran
|
| aç |
verşne |
vêşan |
bırçî |
vırşî
|
| söğüt ağacı |
vēti |
vîyale |
bî |
vî
|
| çok yaprak |
verek |
velg |
belg |
velg
|
| yağmur, yağmak |
-var- |
varan, varayene |
baran, barîn |
varan, varîn
|
| görmek (şimdiki zaman) |
-vein- |
-vîn- |
-bîn- |
-vîn-
|
| söylemek (şimdiki zaman) |
-vaç- |
-vaj- |
-bêj- |
-vêj-
|
| söylemek |
vaxten |
vatene |
gotın |
votın
|
| koşmak (şimdiki zaman) |
-vez- |
-vez- |
-bez- |
-vez-
|
| değişmek |
-veret- |
vurayene |
guherîn |
vuherîn
|
| kurt |
verke |
verg |
gur, gurg (Sorani) |
vurg
|
| çiçek |
verd |
vılıke |
gulîlk |
vulık
|
| böbrek |
veretke |
velık |
gurçık |
vurçık
|
| Anlam |
Pahlavi
(Kürtçenin ata dillerinden) |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
|
| kuzu |
verek |
verek |
berx |
verx
|
| bahar (Farsiden Türkçeye) |
vehar |
wısar |
bıhar |
vıhar
|
| süzmek |
-vīz- |
ro vîjnayene |
bêjandın |
vêjandın
|
| seçmek |
-vīz- |
vîjnayene |
bıjartın |
vıjartın
|
| badem (Farsiden Türkçeye) |
vadam |
vame |
behıv |
vehım
|
| gelin |
veyōk |
vêvıke |
bûk |
vûk
|
| dul |
vēpāk |
vîyaye |
bî |
vî
|
| d'nin y olması ve sonra g'ye dönüşmesi
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Zazaki |
Hewrami |
Bugünkü Kurmanci |
Eski
|
| ateş (Farsiden Türkçeye) |
ater (Avesta), ader (Pahlavi) |
adır |
ayır |
agır |
adır
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Zazaki |
Hewrami |
Kelhuri |
Bugünkü Kurmanci |
Eski
|
| dil |
hizwan (Avesta), izwan (Pahlavi) |
zıwan |
zıwan |
zıwan |
zıman |
zıwan
|
| ş yada s'nin kayboluşu yada ç'ye veya h'ye dönüşmesi
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Eski
|
| ışık |
reoxşne (Avesta), rōşnak (Pahlavi) |
roştî, roşna |
ronî |
roşnî
|
| ayı |
ereş (Avesta), xirs (Pahlavi) |
hêş |
hırç |
hırş
|
| kulak |
geoş (Avesta), gōş (Pahlavi) |
goş |
guh |
guş
|
| on |
dese (Avesta), dese (Sanskrit) |
des |
deh |
des
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Zazaki |
Bugünkü Kurmanci |
Sorani |
Eski
|
| şimdi |
eknun (Pahlavi) |
nıka |
nıha |
nûka |
nıka
|
| xw diftongunun önce wx'ye sonra w'ye dönüşmesi
|
| x'nin h'ye ertelenmesi, xwe'nin xo'ya dönüşmesi
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci/Sorani |
Bugünkü Zazaki |
Eski Zazaki
|
| yemek |
xverten (Avesta), xwerten (Pahlavi),
wxerden (Partça) |
xwardın |
werdene |
xwerdene
|
| istemek |
xwasten (Pahlavi),
wxaşten (Partça) |
xwastın |
wastene |
xwastene
|
| okumak |
xventen (Avesta), xwanten (Pahlavi) |
xwendın |
wendene |
xwendene
|
| hoş (Farsiden Türkçeye) |
xweş (Pahlavi), wxeş (Partça) |
xweş |
weş |
xweş
|
| bacı |
xveher (Avesta), xweher (Pahlavi),
wxaher (Partça) |
xweh, xwang, xwîşk |
waye |
xwaye
|
| kül |
-?- |
xwelî |
wele |
xwele
|
| uyku, rüya |
xvepne (Avesta), xwab (Pahlavi) |
xew, xewn |
hewn |
xewn
|
| kendi |
xvet (Avesta), xwet (Pahlavi) |
xwe |
xo |
xwe
|
| f'nin w'ye dönüşmesi ve sonunda düşüşü
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci |
Hewrami |
Bugünkü Zazaki |
Eski Zazaki
|
| satmak |
frōxten (Pahlavi) |
fırotın |
wrotey |
rotene |
fırotene
|
| ef'in ew diftonguna dönüşmesi
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci/Sorani/Leki |
Bugünkü Zazaki |
Eski Zazaki
|
| kar |
vefre (Avesta), vefr (Pahlavi) |
berf/befr/wefr |
vewre |
vefre
|
| yedi |
hepte (Avesta), heft (Pahlavi) |
heft/hewt |
hewt |
heft
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci |
Bugünkü Zazaki |
Eski Zazaki
|
| kapı |
dvere (Avesta), der (Pahlavi) |
der |
ber |
der
|
| obür |
dvitiyem+kerem (Avesta), detiger (Pahlavi) |
dın |
bîn |
dîn
|
| "çı" (what) kelimesinin "etmek", "olmak" ve "söylemek" fiillerinde "se" olması
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci/Sorani/Kelhuri |
Bugünkü Zazaki |
Eski Zazaki
|
| ne (what) |
çit (Avesta), çih (Pahlavi) |
çı |
çı, se |
çı
|
| nasıl |
çigun (Pahlavi) |
çawan/çon/çun |
senîn |
çenîn
|
| Kurmanci ve Zazakinin ses evrimi
|
| Anlam |
Kürtçenin ata dilleri |
Kurmanci |
Hewrami/Kelhuri |
Zazaki |
Eski Hal
|
| eşek |
xere (Avesta), xer (Pahlavi) |
ker |
xer |
her |
xer
|
| kaynak |
xan (Avesta), xanîk (Pahlavi) |
kanî |
xanî |
hênî |
xanî (Kurmanci), xênî (Zazaki)
|
| satın almak |
xerīten (Pahlavi) |
kırîn |
|
herînayene |
xırîn (Kurmanci), xeriyayene (Zazaki)
|
| gülmek |
xentīten (Pahlavi) |
kenîn |
|
huyayene |
xenîn (Kurmanci), xuyayene (Zazaki)
|
| kaşınmak |
-?- |
xurîn |
|
hurîyayene |
xurîyayene (Zazaki)
|
