Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim
51°43′47″N 15°49′36″E/51,729722 15,826667 363 z dnia 2 kwietnia 1963[1]
| |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
.jpg) wieża kościoła | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Hieronima | ||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Bytomia Odrzańskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Bytom Odrzański  | |||||||||||||||
| 51°43′47″N 15°49′36″E/51,729722 15,826667
| |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
Kościół pw. św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim – rzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Bytom Odrzański, w powiecie nowosolskim, w województwie lubuskim. Należy do dekanatu Kożuchów diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Mieści się przy ulicy św. Maksymiliana Kolbego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Świątynia parafialna pod wezwaniem św. Stefana po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach z 1175 roku. Istniała tu wtedy osada targowa znajdująca się w pewnym oddaleniu od grodu. Z osady targowej rozwinęło się miasto Bytom Odrzański. Pierwotna romańska budowla została przebudowana w końcu XIV stulecia kiedy to została wzniesiona świątynia w stylu gotyckim.
W XV stuleciu od strony zachodniej została dobudowana wysoka wieża. W II połowie XV stulecia patronat nad kościołem objęli kanonicy regularni z Żagania na prośbę księcia Jana II żagańskiego. W 1503 roku dodano do wezwanie kościoła nowego patrona św. Hieronima. W 1522 roku podczas pożaru który strawił miasto, został zniszczony również dach kościoła. W latach 1524-1526 budynek parafialnego kościoła przejęli ewangelicy. W latach 1584-1586 świątynia była wielokrotnie przebudowywana w stylu późnego gotyku.
Wspólnota katolicka odzyskała swoją świątynię dopiero w 1590 roku. W latach 1609-1611 została podwyższona wieża świątyni. W 1653 roku kolejny raz świątynię przejęli protestanci. Kolejny pożar strawił miasto w 1694 roku. Wtedy to patronat nad kościołem objął ród Schönaich z Siedliska. To właśnie on ufundował podwójny barokowy hełm, zakrystię i barokowe wyposażenie wnętrza.
W 1746, po wybudowaniu nowego zboru ewangelickiego, katolicy odzyskali prawo do używania swojego kościoła. Wówczas doszło do rekonsekracji świątyni, a kościół zyskał na nowo wezwanie św. Hieronima. Trzy dzwony zostały zawieszone podczas remontu wieży w 1822 roku. W końcu XIX stulecia podwójny barokowy hełm został zamieniony na dach namiotowy. Ostatni remont został przeprowadzony pod koniec ubiegłego wieku.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pierwotna skromna romańska świątynia istniała do końca XIV stulecia. Na jej miejscu Została wzniesiona ceglano-kamienna budowla w stylu gotyckim posiadająca tylko nawę i prezbiterium. W następnym etapie świątynia została rozbudowana o murowaną czworoboczną wieżę od strony zachodniej.
W narożniki wieży zostało wmurowanych pięć kamiennych krzyży w formie krzyża św. Antoniego, z rytami (włócznia, miecz, nóż i łopata). W czasach gdy kościół przejęli luteranie, rozbudowane zostało prezbiterium, została zbudowana zakrystia i wybudowane zostały dwie kaplice szlacheckich rodów von Braun i Schönaich.
Pomieszczenia są pokryte sklepieniami kolebkowymi i kolebkowo-krzyżowymi. W murze świątyni tkwią kule armatnie, pamiątka po ostrzale miasta przez Szwedów w czasie wojny trzydziestoletniej.
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z epoki baroku. Z epoki renesansu pochodzą kamienne płyty nagrobne, m.in. Jerzego Schönaicha z Siedliska[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. [dostęp 2013-02-22].
- ↑ Kościół św. Hieronima w Bytomiu Odrzańskim. Turystyka w powiecie nowosolskim. [dostęp 2013-02-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Kwiatek: Polska. Urokliwy świat małych miasteczek.. Warszawa: Sport i Turystyka – MUZA SA, 2002, s. 149. (pol.).