Benutzer:Shi Annan/Giorgos Zongolopoulos

Dieser Artikel (Giorgos Zongolopoulos) ist im Entstehen begriffen und noch nicht Bestandteil der freien Enzyklopädie Wikipedia.

Wenn du dies liest:

• Der Text kann teilweise in einer Fremdsprache verfasst, unvollständig sein oder noch ungeprüfte Aussagen enthalten.
• Wenn du Fragen zum Thema hast, nimm am besten Kontakt mit dem Autor Shi Annan auf.

Wenn du diesen Artikel überarbeitest:

• Bitte denke daran, die Angaben im Artikel durch geeignete Quellen zu belegen und zu prüfen, ob er auch anderweitig den Richtlinien der Wikipedia entspricht (siehe Wikipedia:Artikel).
• Nach erfolgter Übersetzung kannst du diese Vorlage entfernen und den Artikel in den Artikelnamensraum verschieben. Die entstehende Weiterleitung kannst du schnelllöschen lassen.
• Importe inaktiver Accounts, die länger als drei Monate völlig unbearbeitet sind, werden gelöscht.

Vorlage:Importartikel/Wartung-2018-04

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος με το έργο του "Φακός με καμινάδες" σε ατομική του έκθεση στην Γκαλερί Bernier το 1990.

Jorgos Zongolopoulos (griechisch Γιώργος Ζογγολόπουλος, * 1. Μärz 1903, Athen; † 11. Μai 2004), ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες και εκπροσώπους της γενιάς του ’30, με πολυσχιδές και διεθνώς αναγνωρισμένο έργο. Το έργο του εκτείνεται σε μια περίοδο περίπου οκτώ δεκαετιών παρουσιάζοντας μια μεγάλη ποικιλία, μια ευρεία θεματογραφία και μια τάση για συνεχή ανανέωση που του έδωσε το προσωνύμιο «ο αιώνιος έφηβος».

Biographie

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος γεννήθηκε την 1^η Μαρτίου 1903 στην οδό Δεληγιώργη στο κέντρο της Αθήνας, με τόπο καταγωγής του το χωριό Μάνα ή Μάρκασι Κορινθίας. Μεγάλωσε σε οικογένεια νομικών, που δεν τον ενθάρρυναν να ασχοληθεί επαγγελματικά με την Τέχνη, παρόλο που ο ίδιος εμφάνιζε ιδιαίτερη κλίση προς τη ζωγραφική και το σχέδιο ήδη από τα παιδικά του χρόνια.

Υπηρέτησε ως λοχίας τη στρατιωτική του θητεία έως το 1923 και η περίοδος εκείνη στάθηκε η αφορμή για τη γνωριμία του με το συνομήλικό του και αργότερα σημαντικό αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό, ο οποίος απετέλεσε έναν από τους πιο στενούς του φίλους και συνεργάτες.

Τα πρώτα χρόνια της μαθητείας

Το 1924 εισήχθη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και φοίτησε στο εργαστήριο της γλυπτικής του ακαδημαϊκού Θωμά Θωμόπουλου. Στα φοιτητικά του χρόνια με μαχητικότητα εκφράζει τη γνώμη του για την ανάγκη εκσυγχρονισμού και αναδιοργάνωσης της διδασκαλίας, καθώς και την ανάγκη αύξησης του προϋπολογισμού της σχολής. Η στάση του έναντι στον τότε ακαδημαϊσμό αλλά και η συμμετοχή του στην κατάληψη της σχολής από φοιτητές το 1929 στοίχησαν στο νεαρό τότε Ζογγολόπουλο αποβολή ενός έτους ενώ χρειάστηκε η παρέμβαση του ποιητή Ιωάννη Γρυπάρη για την επανένταξή του Ζογγολόπουλου στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Το 1929 μαζί με ομάδα συμφοιτητών και φίλων του συνέβαλλαν στο να γίνει καθηγητής της σχολής στο εργαστήριο ζωγραφικής ο Κωνσταντίνος Παρθένης και τον επόμενο χρόνο θα ολοκληρώσει τις σπουδές του.

Λίγα χρόνια νωρίτερα (1926) όταν ήταν ακόμα φοιτητής, η έφεσή του στο σχέδιο του προσέφερε μια θέση δίπλα στον Αναστάσιο Ορλάνδο στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας (Διεύθυνση Αναστηλώσεως Αρχαίων και Βυζαντινών Μνημείων). Η συνεργασία του με το σπουδαίο Έλληνα αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο κράτησε έως το 1928 και απετέλεσε το έναυσμα για την πρώτη ουσιαστική επαφή του Ζογγολόπουλου με την αρχιτεκτονική, η οποία στο μέλλον θα γινόταν αναπόσπαστο στοιχείο της καλλιτεχνικής του πορείας και εξέλιξης. Κατά τη διάρκεια αυτής της συνεργασίας πραγματοποίησε μελέτες για ναούς και τέμπλα.

Το 1927 πήρε μέρος για πρώτη φορά σε ομαδική έκθεση, η οποία είχε φιλανθρωπικό χαρακτήρα και έλαβε χώρα στο σπίτι του λόγιου Νίκου Βέλμου, το χώρο που στέγασε το «Άσυλον Τέχνης».

Ελένη Πασχαλίδου – Ζογγολοπούλου

Γιώργος και Ελένη Ζογγολοπούλου (1937)

Το 1933 ο Γιώργος Ζογγολόπουλος, ο οποίος τότε εργάζεται στο Υπουργείο Παιδείας, γνωρίζει τη φοιτήτρια του Κωνσταντίνου Παρθένη, ζωγράφο, Ελένη Πασχαλίδου. Η Ελένη, Κωνσταντινουπολίτισσα, μεγαλωμένη σε καλλιτεχνικό οικογενειακό περιβάλλον, πνεύμα εξίσου ανήσυχο και ταγμένο στην Τέχνη όπως ο Ζογγολόπουλος, είναι ο άνθρωπος που θα συμπορευτεί με το γλύπτη σε σπουδές, εκπαιδευτικά ταξίδια, συνέδρια και εκθέσεις, ενώ θα αποτελέσει έμπνευση, στήριγμα και αυστηρό κριτή στην εξέλιξη της πορείας του έργου του.

Το 1936 παντρεύονται και λίγο πριν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποκτούν ένα οικόπεδο στο Ψυχικό όπου δημιουργούν το σπίτι και το εργαστήριό τους. Το ζεύγος Ζογγολοπούλου επέλεξε συνειδητά να μην αποκτήσει παιδιά.

Υπουργείο Παιδείας 1930-1938

Το 1930, έχοντας αποφοιτήσει από τη Σχολή Καλών Τεχνών, ο Ζογγολόπουλος επανήλθε στο Υπουργείο Παιδείας καθώς διορίστηκε ως διακοσμητής στο Γραφείο Μελετών Νέων Σχολικών Κτηρίων των Πόλεων με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Μητσάκη. Μελέτησε σχολικά συγκροτήματα, ναούς και μουσεία, ενώ, αν και χωρίς τυπικά προσόντα αρχιτέκτονα, εκπονεί και τελειοποιεί σχέδια τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις υπογράφει.

Συνεργάστηκε στενά με παλιούς και νέους τότε φίλους του, ζωγράφους και αρχιτέκτονες μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονταν οι Δημήτρης Πικιώνης, Σπύρος Παπαλουκάς, Πάτροκλος Καραντινός, Νικόλαος Μητσάκης, Φώτης Κόντογλου, Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας κλπ.

Το 1937 ο Ζογγολόπουλος πραγματοποίησε με τη σύζυγό του το πρώτο του ταξίδι στο Παρίσι ώστε να παρακολουθήσει τη Διεθνή Έκθεση και την έκθεση έργων του Ελ Γκρέκο. Εκεί ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τα έργα του Ωγκύστ Ροντέν και του Σαρλ Ντεσπώ ενώ εντύπωση του έκανε επίσης το λιτό ισπανικό καλλιτεχνικό περίπτερο.

Το ταξίδι αυτό και η επίμονη προτροπή και ενθάρρυνση της συζύγου του Ελένης ήταν η αιτία που το 1938 παραιτείται από τη θέση του στο Υπουργείο Παιδείας για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη γλυπτική. Η απόφαση να εγκαταλείψει μια θέση που προσέφερε τη θέση αυτή έφερε στο ζευγάρι πολλές κακουχίες και στερήσεις στο διάστημα της Κατοχής.

Πρώιμα έργα μέχρι το 1939

Στα πρώιμα έργα του δούλευε με το μάρμαρο και τον ορείχαλκο, ενώ ασχολήθηκε κυρίως με παραγγελίες προτομών και μνημείων. Στα πορτραίτα εργάστηκε βασισμένος σε έναν αρχαϊκό ρυθμό, χωρίς όμως να περιοριστεί στη ρεαλιστική απόδοσή τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα της δουλειάς του αποτελούν η ορειχάλκινη Κεφαλή Δ. Βιτσώρη (1934) που βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, η μαρμάρινη προτομή του αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης Ανδρέα Μιαούλη (1937) που βρίσκεται στο Πεδίον του Άρεως, η ορειχάλκινη κεφαλή του Ερρίκου Φραντζισκάκη (1937), η ορειχάλκινη προτομή Αριάδνης Ξενάκη (1938), η μαρμάρινη προτομή του αρχαιολόγου Παναγή Καββαδία, κ.ά. Επίσης φιλοτέχνησε την ορειχάλκινη λάρνακα για τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού και επιμελήιξκε ανάγλυφο για το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών με την ονομασία «Πενθούν Πνεύμα».

Το 1938 συμμετείχε στην Α’ Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση στο Ζάππειο εγκαινιάζοντας μια συνεχή συμμετοχή στις Πανελλήνιες Καλλιτεχνικές Εκθέσεις η οποία διακόπηκε μόνο κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας της 21ης Απριλίου. Παράλληλα από το 1932 ήταν μέλος της καλλιτεχνικής συνδέσμου «Ομάδα Τέχνη» ενώ το διάστημα 1933-1934 εργάστηκε ως καθηγητής σχεδίου στη Σιβιτανίδειο Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων.

Διαγωνισμοί που συμμετέχει

Το 1931 ως μέλος του Συλλόγου Γλυπτών [συμμετείχε για πρώτη φορά στην αναδόμηση] της Πλατείας Ομονοίας. Ο Ζογγολόπουλος επανέρχεται στο μέλλον στην Ομόνοια δύο φορές και συνδέει το όνομα του με την ομώνυμη κεντρική πλατεία της Αθήνας έως σήμερα.

Η πρώτη γνωστή συμμετοχή γλυπτού του Ζογγολόπουλου για το δημόσιο χώρο, για την οποία έλαβε μάλιστα το δεύτερο βραβείο, ήταν η μελέτη μνημείου για τον Άγνωστο Ναύτη στην Ψυτάλλεια το 1933, ενώ το [1939] συμμετείχε στο σημαντικό διαγωνισμό της εποχής για τον έφιππο ανδριάντα του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Το γύψινο πρόπλασμά του προκρίθηκε μαζί με εκείνο του Μιχάλη Τόμπρου με τον οποίον έλαβαν ισόποσο χρηματικό βραβείο και εντολή να συνεχιστεί μεταξύ τους ο διαγωνισμός, ο οποίος όμως ματαιώθηκε προσωρινά εξαιτίας του πολέμου για να ολοκληρωθεί τελικά μεταπολεμικά με τον Τόμπρο να κερδίζει το πρώτο βραβείο και το Ζογγολόπουλο το τρίτο. Στο διαγωνισμό συμμετείχε μεταξύ άλλων και ο γνωστός γλύπτης και Ακαδημαϊκός Γιάννης Παππάς, εξάδελφος της Ελένης Πασχαλίδου - Ζογγολοπούλου.

Η πρώτη διεθνής παρουσία

Κατά την περίοδο της Κατοχής, οΖογγολόπουλος σκέφτηκε και πρότεινε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών τη διεξαγωγλη συσσίτιου για τους καλλιτέχνες. Θεματικά τον απασχόλησαν κυρίως ιστορικά και κοινωνικά θέματα της εποχής, ενώ η έλαβε θετικά σχόλια κατά τη συμμετοχή του στη Β’ και Γ’ Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση το 1939 και 1940.

Biennale Venedig (1940)

Το 940 έλαβε μέρος για πρώτη φορά στη Μπιενάλε της Βενετίας. Ο Ζογγολόπουλος θα συνδέσει το όνομά του με τη συγκεκριμένη Μπιενάλε για τα επόμενα εξήντα χρόνια, έως και το 2001 όπου σε ηλικία 99 ετών λαμβάνει μέρος για τελευταία φορά με το γλυπτό «Πεντάκυκλο» που σήμερα βρίσκεται τοποθετημένο στην πλατεία Ομονοίας.

Μετά την Κατοχή

Το 1946 συμμετείχε στη Μπιενάλε Καΐρου, ενώ πήρε μέρος στην έκθεση ελληνικής τέχνης (Κρατική Ελλήνων Καλλιτεχνών) στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης και στην έκθεση μελών της Ελληνογαλλικής Σχολής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.

Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε Αντιπρόεδρος του Καλλιτεχνικού Επαγγελματικού Επιμελητηρίου και Πρόεδρος των Ελλήνων Γλυπτών.

1947 Μνημείο Πεσόντων

Συμμετείχε με τη μαρμάρινη «Προτομή της Αριάδνης Ξενάκη» σε διαγωνισμό για το Μνημείο Πεσόντων στο Κερατσίνι και κέρδισε το Α’ βραβείο, [ενώ μεταβαίνει στην Ακαδημία Τεχνών της Στοκχόλμης συμμετέχοντας στην έκθεση «Ελληνική Τέχνη».]

1948 Η πρώτη ατομική έκθεση και η εδραίωση της φήμης του Το 1948 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης «Ζαχαρίου» στην Αθήνα.

Την ίδια χρονιά έγινε η πρώτη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση στο Ζάππειο, όπου διακρίθηκε με το αργυρό μετάλλιο μεταξύ 330 καλλιτεχνών για τη γύψινη «Αριάδνη» του, ενώ δεν δόθηκε ποτέ πρώτο βραβείο.

Η δεκαετία του ’50 – αρχή της αφαίρεσης, το κενό και το πλήρες

1949 Υποτροφία γαλλικής κυβέρνησης Το 1949 ο Ζογγολόπουλος με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης μετέβη στο Παρίσι για σπουδές στο εργαστήριο του Μαρσέλ Ζιμόν (Marcel Gimond). o Αρχιτεκτονική στο Παρίσι Παράλληλα με τις σπουδές του, συνεργάστηκε με το αρχιτεκτονικό γραφείο του Ζοζέφ Ρενέ Μπινέ (Joseph–René Binet) γεγονός που τον βοήθησε να παρατείνει την παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα και να συνεχίσει τις μελέτες του.

1952/1953 Υποτροφία ΙΚΥ - Ιταλία Το 1952 με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών μετέβη στην Ιταλία όπου ειδικεύεται στις τεχνικές της χαλκοχυτικής. Κατά την εποχή εκείνη παρατηρείται μια σταδιακή αλλαγή στο έργο του και μια στροφή από το ρεαλισμό στην αφαίρεση, αν και η γλυπτική του παραμένει ανθρωποκεντρική. Εισάγει αφαιρετικά στοιχεία στο έργο του, ενώ οι ρεαλιστικές φόρμες και οι όγκοι αποκτούν περισσότερο επίπεδες και παράλληλες συνθέσεις. Σπουδάζει στη Ρώμη, το Μιλάνο, τη Φλωρεντία και την Πιστόια. Έρχεται σε επαφή με το έργο του Marino Marini. Τα μνημεία και η δημόσια γλυπτική

Το 1952 συμμετείχε και κέρδισε με τον Αχιλλέα Απέργη διαγωνισμό για την ανέγερση του Μνημείου Πεσόντων Ιτέας. Το Μνημείο Πεσόντων Ιτέας συνιστά μοναδικό φαινόμενο συνεργασίας, στη νεοελληνική γλυπτική, όπου δύο γλύπτες υπογράφουν από κοινού τις μορφές του έργου, ο Ζογγολόπουλος τη γυναικεία μορφή και ο Απέργης την αντρική.

1953 οι σημαντικές διεθνείς φιλίες και η Tate Gallery Το 1953 γίνεται μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Πολιτισμού (Société Européenne de Culture) που ιδρύθηκε στη Βενετία το 1950 και κατείχε δεσπόζουσα θέση στην ευρωπαϊκή πολιτιστική σκηνή της εποχής προωθώντας τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Γνωρίζει σημαντικούς καλλιτέχνες, συγγραφείς και επιστήμονες. Το ίδιο έτος συμμετέχει σε διαγωνισμό, στην Tate Gallery στο Λονδίνο, για το Μνημείο Άγνωστου Πολιτικού Κρατούμενου.

1954 Μνημείο Ζαλόγγου Το 1954 ξεκίνησε η υλοποίηση ενός από τα πλέον χαρακτηριστικά έργα του Γιώργου Ζογγολόπουλου στο δημόσιο χώρο, το Μνημείο Ζαλόγγου. Υλοποίησε τις πρώτες μακέτες του έργου στη Φλωρεντία, ενώ για διάστημα έξι ετών ο γλύπτης δούλευε in situ στο όρος Ζάλογγο έξι αφαιρετικές γυναικείες φιγούρες οι οποίες σέρνουν τον ομώνυμο χορό. Το μνημείο παρουσίασε πολλές κατασκευαστικές δυσκολίες, καθώς οι περίπου 4500 ασβεστολιθικοί όγκοι που χρειάστηκαν για την κατασκευή του μεταφέρθηκαν από απόσταση 160 χιλιομέτρων και λαξεύτηκαν επί τόπου, ενώ η χρηματοδότησή του μνημείου στηρίχθηκε οικονομικά σε δύο πανελλήνιους μαθητικούς εράνους. Το μνημείο έχει ύψος 15 μ. και μήκος 18 μ., ενώ είναι ορατό από απόσταση 25 χλμ. Η δημιουργία του υπερφυσικού αυτού μνημείου ήταν η αφορμή που ο Ζογγολόπουλος κατανόησε εις βάθος ότι για εκείνον στη γλυπτική «κενό και πλήρες ίσον ένα».

1955/1956 Μνημείο Πεσόντων Κοκκινιάς O Ζογγολόπουλος δημιουργεί το Μνημείο Πεσόντων Κοκκινιάς, ένα ορειχάλκινο έργο με δύο μορφές που τοποθετείται στην πλατεία Οσίας Ξένης στην Κοκκινιά και αποτελεί αναφορά στο Μπλόκο της Κοκκινιάς το 1944. Το γλυπτό χρησιμοποιείται από το Δήμο Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη ως γραμμικό λογότυπο.

1957 Biennale Sao Paolo Συμμετείχε με έξι μεταλλικά γλυπτά στη Μπιενάλε του Σαο Πάολο μεταξύ τον οποίων και ο «Ποσειδώνας», το πρώτο γλυπτό του που παρουσιάζει «σημαντική αφαιρετική τάση με τολμηρή διαμόρφωση φανταστικής φόρμας», όπως ενδεικτικά σημείωνε ο ίδιος. Την ίδια χρονιά γίνεται μέλος της εξεταστικής επιτροπής διαγωνισμού του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για την αποστολή υποτρόφων γλυπτικής στο εξωτερικό, θέση που κατείχε ως το 1959. 1958 Πλατεία Ομονοίας – «Ποσείδωνας» Το 1958 συμμετείχε στο διαγωνισμό για την αναδιαμόρφωση της πλατείας Ομονοίας και σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Κ. Μπίτσιο κέρδισε το πρώτο καλλιτεχνικό και αρχιτεκτονικό βραβείο. Η πρόταση περιελάμβανε μια υδάτινη γλυπτική σύνθεση από πίδακες που στο κέντρο της έστεκε ο «Ποσειδώνας», το αφαιρετικό γλυπτό που είχε παρουσιάσει διεθνώς στο Σάο Πάολο ένα χρόνο πριν.

Η δεκαετία του ’60 – έμφαση στις γεωμετρικές φόρμες

1964 Biennale Venedig – «Δελφοί»

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος μπροστά από το γλυπτό του "Δελφοί", 1964

Συμμετείχε στη Μπιενάλε της Βενετίας και δημιούργησε το αφαιρετικό ορειχάλκινο γλυπτό «Δελφοί». Εκείνη την περίοδο προχώρησε σε μια ενότητα ορειχάλκινων έργων που διακρίνονται για την καθαρή, αρχιτεκτονική δομή τους, με πλάκες που επεξεργάζεται εφαρμόζοντας τη μέθοδο της οξυγονοκόλλησης. Η εν λόγω γεωμετρική σύνθεση βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασ. Σοφίας και Βασ.Κωνσταντίνου, απέναντι από την Εθνική Πινακοθήκη, από το 1989.

1965 Paris Έλαβε μέρος έως και το 1975 στις εκθέσεις του Salon de la Jeune Sculpture, ενώ κατά την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα δεν πήρε μέρος σε καμία Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση. 1966 ΔΕΘ – Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης Το 1966 ο Ζογγολόπουλος έχοντας κερδίσει το Α’ βραβείο δημιούργησε το Γλυπτό ΔΕΘ ή Cor-Ten. Η ύψους 18 μ.πρωτοποριακή δημιουργία του Ζογγολόπουλου ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, καθώς δεν ήταν ευρέως αποδεκτή για τον τότε ελληνικό δημόσιο χώρο. Το κυβιστικό αυτό γλυπτό είναι ένα από τα πρώτα δείγματα του μοντερνισμού στην Ελλάδα και φέρεται να αναπαριστά αφαιρετικά τη Νίκη της Σαμοθράκης.

Το ίδιο έτος ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος του απονέμει τιμητική διάκριση για το έργο του. Ο Ζογγολόπουλος αρνείται ευγενικά να παραβρεθεί στη δεξίωση και να παραλάβει το παράσημό του.

Την περίοδο 1960-1988 έγινε μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Société Européenne de Culture Prés la Biennale της Βενετίας στην οποία εντάχθηκε από το 1953 και γίνεται τακτικός συνεργάτης του περιοδικού της “COMPRENDRE”.

Η δεκαετία του ’70 – η κινητική τέχνη και η διαφάνεια των υλικών

Κινητική τέχνη

Το 1971 μία νέα περίοδος στην καλλιτεχνική πορεία του Ζογγολόπουλου εγκαινιάστηκε, αυτή της kinetic art. Το «μανιφέστο της κινητικής τέχνης» είχε παρουσιαστεί το 1955 στη γκαλερί Denise René στο Παρίσι, ωστόσο το κίνημα αργεί να κάνει την εμφάνισή του στην Ελλάδα. Ο Ζογγολόπουλος είναι από τους πρώτους Έλληνες καλλιτέχνες που τολμούν να πειραματιστούν εισάγοντας την κίνηση στα έργα τους. Δημιουργεί τα πρώτα του κινητικά γλυπτά τη δεκαετία του ’70 τα οποία παρουσιάζει σε ατομική έκθεση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.

Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί το νερό στα έργα του, που στην πλειονότητά τους τα δομεί σε ανοξείδωτο χάλυβα, ενώ πέραν της κίνησης περνά και στην αξιοποίηση του φωτός στις νέες δημιουργίες του. 1972/3 «Διάφραγμα» Το 1972/3 δημιουργεί το έργο «Διάφραγμα» ή «Φατνώματα του Μέρλιν» το οποίο σε μήκος 10μ. τοποθετείται το 1973 στα γραφεία της τότε ασφαλιστικής εταιρείας «Αστήρ» στην οδό Μέρλιν στο Κολωνάκι. Κύριο χαρακτηριστικό του γλυπτού ήταν η γεωμετρία, ο ρυθμός και η επανάληψη ορθογωνίων σχημάτων στα οποία εναλλάσσονται διαφορετικά εικαστικά μοτίβα.

o Φακοί 1976/1977 Εκτός από τα κινητικά έργα, ο Ζογγολόπουλος ξεκινά να δημιουργεί έργα με συμβολικό περιεχόμενο. Χρησιμοποιεί μεγεθυντικούςφακούς μεγάλων διαστάσεων τους οποίους κατασκευάζει και φέρνει από τη Γαλλία και τους τοποθετεί μπροστά από τις γλυπτικές του συνθέσεις. Ο φακός δημιουργεί ένα οπτικό παιχνίδισμα καθώς ο καλλιτέχνης προσκαλεί το θεατή να ξετάσει το αντικείμενο που μεγεθύνεται. Χαρακτηριστικά έργα της περιόδου είναι «Τα δώρα», «Το αβγό», «Φακός & φωλιά» κ.α. τα οποία παρουσιάζει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.

1977 ατελιέ στο Παρίσι Το 1977 η αντιπαροχή των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας που χτίστηκε στη θέση της μονοκατοικίας τους στο Ψυχικό, δίνει στο Γιώργο και την Ελένη τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα μικρό ατελιέ στο Παρίσι. Στο ατελιέ τους θα διαμένουν τους μισούς μήνες του έτους, παρακολουθώντας και συμμετέχοντας σε διεθνή εικαστικά δρώμενα. Το ίδιο έτος, πραγματοποίησε ατομική έκθεση στο Campo Pisani όπου εξέθεσε το μεγάλο κυκλικό γλυπτό «Σπείρες». Η έκθεση διοργανώθηκε, κατά τη διάρκεια της Μπιενάλε Βενετίας, σε συνεργασία με την γκαλερί Numero.

Τέλος, εγκρίνεται από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Κωνσταντίνο Τρυπάνη η συνταξιοδότησή του για τις «εξαιρετικές του υπηρεσίες».

1978-1979 εκθέσεις στο Παρίσι και την Αθήνα 1978-79: Συμμετείχε στην ομαδική έκθεση 22 Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών στο Grand Palais, ενώ το 1979 πραγματοποίησε ατομική έκθεση στην γκαλερί Ζουμπουλάκη, όπου παρουσίασε έργα από ολόκληρη την καλλιτεχνική του πορεία. Θα ακολουθήσει η ατομική του έκθεση στην γκαλερί Z+M της Θεσσαλονίκης και η έκθεση Grands et Jeunes d’ Aujourd’ hui στο Παρίσι.

Η δεκαετία του ’80 – βραβεία και δημόσια γλυπτική

Τα μνημεία και η δημόσια γλυπτική (Κλαυθμώνος και Γοργοπόταμος)

Το 1981 συνεργάζεται με τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη για τη διαμόρφωση της πλατείας Κλαυθμώνος. Η πρότασή τους θα λάβει το Α’ βραβείο, ωστόσο δεν θα υλοποιηθεί ποτέ. Το [1983/1986] Ζογγολόπουλος και Τομπάζης συνεργάζονται ξανά, αυτή τη φορά για τη δημιουργία του Μνημείου Εθνικής Αντίστασης Γοργοποτάμου. Η πρόταση του Ζογγολόπουλου είναι η πλαστική διαμόρφωση ενός συμβόλου χωρίς μελοδραματισμούς. Ο γλύπτης αποτυπώνει σε μια σφαίρα ύψους 18 μ., η οποία σχηματίζεται με διαφάνεια από κάθετα και οριζόντια διασταυρούμενες μεταλλικές ευθείες, ένα σύμβολο. Το γλυπτό έχει ηχοκινητική λειτουργία, καθώς στο κέντρο της σφαίρας ορθογώνιες μεταλλικές πλάκες σαν σήμαντρα σχεδιάζονται να ηχούν με τη δύναμη του ανέμου. Η μελέτη των δύο διαγωνιζομένων λαμβάνει για άλλη μια φορά το Α’ βραβείο, κερδίζοντας τους δημοσιογράφους και τους τεχνοκριτικούς της εποχής, όμως ούτε και αυτό το έργο θα υλοποιηθεί.

1987 η «Ομπρέλα»

Μπροστά στο γλυπτό του, Ομπρέλες το 1997.

Το 1987 συναντάμε για πρώτη φορά την ομπρέλα στο εικαστικό λεξιλόγιο του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Η ομπρέλα, ένα οικείο καθημερινό αντικείμενο προστασίας του ανθρώπου απέναντι στα καιρικά φαινόμενα, γίνεται το εικαστικό θέμα που θα απασχολήσει τον καλλιτέχνη αρκετά στα επόμενα χρόνια. Το πρώτο γλυπτό με το συγκεκριμένο θέμα είναι μια ομπρέλα που ελεύθερα αιωρείται στο χώρο και διαπερνάται από χαλύβδινες ευθείες.

1989 Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Φιλοτεχνεί σε ανοξείδωτο χάλυβα το υδροκινητικό γλυπτό «Ασπίδα», το οποίο τοποθετείται στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Μάχη της Κρήτης 1990 Συνεργάζεται για τρίτη φορά με τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη για το Μνημείο της Μάχης της Κρήτης. Κερδίζουν το Α’ βραβείο χωρίς ωστόσο το γλυπτό να υλοποιηθεί.

Τα χρόνια 1990-2004 – γλυπτά στο δημόσιο αστικό χώρο

1993 οι «Ομπρέλες» στη Μπιενάλε Βενετίας 1993: Συμμετέχει με ατομική του έκθεση στη Μπιενάλε Βενετίας παρουσιάζοντας το υδροκινητικό γλυπτό «Ομπρέλες». 1995 «Ομπρέλες» στη Βενετία και τις Βρυξέλλες Το 1995 θα είναι μια χρονιά ορόσημο για τις «Ομπρέλες» του Ζογγολόπουλου. Το γλυπτό που θα τύχει ευρείας αποδοχής και αναγνωρισιμότητας, οι «Ομπρέλες», θα παρουσιαστούν από το γλύπτη στη Μπιενάλε Βενετίας ως μια στατική αυτή τη φορά συστοιχία από αιωρούμενες ομπρέλες που αέρινα στηρίζονται σε διαγώνιους άξονες. Το γλυπτό θα επιλεγεί να τοποθετηθεί στην είσοδο της Μπιενάλε πάνω σε πλωτή εξέδρα τη χρονιά που ο θεσμός γιόρταζε τα 100 χρόνια λειτουργίας του και θα γίνει αντικείμενο θαυμασμού από πλήθος επισκεπτών λαμβάνοντας μεγάλη δημοσιότητα. Το 1995 το υδροκινητικό γλυπτό του «Ομπρέλες» θα κερδίσει το Α’ βραβείο στον Πανευρωπαϊκό διαγωνισμό που διεξήχθη για την τοποθέτηση έργων τέχνης στο κτήριο του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες και θα τοποθετηθεί στο Cour d’ Honneur του κτηρίου, όπου βρίσκεται και σήμερα.

1997-1998 «Ομπρέλες» στη Θεσσαλονίκη και το Ψυχικό αντίστοιχα Το 1997 οι «Ομπρέλες» θα τοποθετηθούν στην παραλία της Θεσσαλονίκης όταν η πόλη θα αποτελεί την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Το γλυπτό θα αγαπηθεί ιδιαιτέρως από τους Θεσσαλονικείς και θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για την πόλη και όχι μόνο, αφού είναι ένα από τα πλέον πολυφωτογραφημένα γλυπτά στο δημόσιο ελληνικό χώρο. Ένα χρόνο αργότερα, το 1998, ο γλύπτης θα δημιουργήσει ένα όμοιο γλυπτό για το Ψυχικό, το προάστιο της Αθήνας στο οποίο έζησε και δημιούργησε. Το γλυπτό τοποθετήθηκε στην είσοδο του Δήμου επί της Λεωφόρου Κηφισίας. Ο Δήμος Φιλοθέης – Ψυχικού τιμώντας τον διεθνούς φήμης καλλιτέχνη, που ήταν ένας από τους πρώτους κατοίκους του, το 2010 δημιούργησε την Υπαίθρια Γλυπτοθήκη Ψυχικού – Πλατεία «Γιώργου Ζογγολόπουλου».

1997 «Tel – Néant» Το 1997 με το έργο του «Τel Néant», δηλ. «προς το κενό / άπειρο ή αυτό το χάος», θα πάει στη Μπιενάλε Βενετίας δίνοντας τη δική του έκφραση στην ανθρώπινη επικοινωνία. Το ίδιο έργο θα εκτεθεί δύο χρόνια αργότερα στην Wittenbergplatz στο Βερολίνο και τη Βαΐμάρη, για να βρει τελικά τη θέση του στο Μέγαρο του ΟΤΕ στο Μαρούσι Αττικής.

1998 «Ολυμπιακοί Κύκλοι» Το γλυπτό «Ολυμπιακοί Κύκλοι» είναι μια αναφορά στο σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων, αν και το γλυπτό απαρτίζεται από έξι κύκλους. Το γλυπτό τοποθετείται στην Εθνική Γλυπτοθήκη.

1999 «Στήλη» Μπιενάλε Βενετίας - Πάρκο Ριζάρη. Το συγκεκριμένο γλυπτό, όπως παραπάνω περιγράφεται από το δημιουργό του, παρουσιάζεται στη Μπιενάλε Βενετίας το 1999. Η «Στήλη», από ανοξείδωτο χάλυβα και οπτική ίνα, βρίσκεται τοποθετημένη στο Πάρκο Ριζάρη από το 2001.

1999 «Αίθριο» Πλατεία Συντάγματος Δημιούργησε το έργο «Αίθριο» στο σταθμό του Αττικό Μετρό στην πλατεία Συντάγματος στο τεράστιο κενό (25μ. ύψος και 8,5μ. διάμετρο) από το οποίο κατέβηκε ο «μετροπόντικας» για τη διάνοιξη του μετρό. 2001 «Πεντάκυκλο» και η τελευταία συμμετοχή σε Μπιενάλε Το γλυπτό «Πεντάκυκλο» είναι η υδροκινητική σύνθεση με την οποία ο Γιώργος Ζογγολόπουλος συμμετέχει για τελευταία φορά στη Μπιενάλε της Βενετίας. Το γλυπτό την ίδια χρονιά τοποθετείται στην πλατεία Ομονοίας όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

2001 «Ολυμπιακοί Κύκλοι» Φιλοτεχνεί το υπερμέγεθες έργο του «Ολυμπιακοί Κύκλοι» στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος, στην Αθήνα. Το γλυπτό έχει ύψος 15 μέτρα, ενώ το βάρος του ξεπερνά τους 9 τόνους.

2001 «Ειράνα» το τελευταίο γλυπτό Το 2001 δημιούργησε το τελευταίο γλυπτό του με τίτλο «Ειράνα», η ονομασία του έργου αποτελεί τον δωρικό τύπο του ονόματος Ειρήνη. Το γλυπτό τοποθετήθηκε το 2010 στην Υπαίθρια Γλυπτοθήκη Ψυχικού - Πλατεία Γιώργου Ζογγολόπουλου.

2002 ατομική έκθεση σε νεοσύστατη γκαλερί Το 2002, σε ηλικία 100 ετών, εγκαινιάζει τη λειτουργία της γκαλερί Αστρολάβος-Art life στην Αθήνα με ατομική του έκθεση.

Άποψη του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου.

2004 Ίδρυση Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου - 2004 Μάιος θάνατος Το 2004 ιδρύει το κοινωφελές Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου, με έδρα την κατοικία του στο Ψυχικό, στο οποίο κληροδοτεί όλο το έργο του, καθώς κι εκείνο της συζύγου του Ελένης Πασχαλίδου - Ζογγολοπούλου. Πεθαίνει στις 11 Μαΐου σε ηλικία 102 ετών και ενταφιάζεται στο κοιμητήριο Κηφισιάς.

Ο ζωγράφος Γιώργος Ζογγολόπουλος

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος είναι διεθνώς καταξιωμένος ως γλύπτης, όμως λιγότερο γνωστό είναι το επίσης πλούσιο ζωγραφικό του έργο. Παράλληλα με τη γλυπτική δεν σταματά να ζωγραφίζει, ενώ η εξέλιξη που έχει από την παραστατικότητα στην αφαίρεση είναι φανερή και στη ζωγραφική του. Ανάμεσα στα ζωγραφικά του έργα θα ανακαλύψει κανείς τη ζωγραφική αποτύπωση των θεμάτων που τον απασχολούν και στη γλυπτική του, όπως βασικά γεωμετρικά σχήματα, κύκλοι, τετράγωνα, ευθείες, αλλά και ομπρέλες, φακοί, αυγά, καμινάδες.

Στο Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου διαφυλάσσεται το σύνολο του ζωγραφικού έργου που άφησε ο καλλιτέχνης, καθώς και πληθώρα σκίτσων, σχεδίων και αρχιτεκτονικών σχεδίων που εκπόνησε στη διάρκεια της ζωής του.

Ατομικές εκθέσεις

· ΕΛΛΑΔΑ · 1948 Γκαλερί Ζαχαρίου, Αθήνα · 1962 Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο Σχολών Δοξιάδη, Αθήνα · 1962 Αίθουσα «Τέχνη», Θεσσαλονίκη (με Ελένη) · 1971 Στοά Σίγμα – Βήτα, Ερέτρια · 1971 Ελληνοαμερικανική Ένωση, Αθήνα · 1979 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα · 1984 Ινστιτούτο Goethe, Αθήνα · 1990 Γκαλερί Jean Bernier · 1992 Γκαλερί Jean Bernier · 1993 Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη · 1995 Γκαλερί Καπάτος, Αθήνα · ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ · 1940 Biennale Βενετίας · 1956 Biennale Βενετίας · 1964 Biennale Βενετίας · 1976 Campo Pisani, Βενετία · 1977 Μουσείο Βαρσοβίας, Zacheta, Πολωνία · 1978 Εθνικό Μουσείο Budayari Palota, Βουδαπέστη, Ουγγαρία · 1982 Ευρωπάλια Ελλάς, Palais des Beaux-Arts, Βρυξέλλες · 1991 BASEL 22, Γκαλερί Jean Bernier · 1991 Biennale Βενετίας · 1991 FIAC, Γκαλερί Denise Rene · 1993 Biennale Βενετίας · 1993 Biennale Von Vending · 1995 Centenaire Biennale Βενετίας, Riva dei Giardini · 1997 Biennale Βενετίας, Riva dei Giardini

Ομαδικές εκθέσεις

· ΕΛΛΑΔΑ

· 1927 οικία Νίκου Βέλμου – «Άσυλον Τέχνης», Αθήνα

· 1933 Ζάππειο, Αθήνα

· 1933 Ομάδα Τέχνη, Αθήνα

· 1934 Πρώτη Αρχιτεκτονική Έκθεσις, αίθουσα «Ατελιέ», Αθήνα

· 1935 «Αίθουσα Στρατηγοπούλου», Αθήνα

· 1936 Γκαλερί GEO

· 1936 Ομάδα Τέχνης, Αθήνα

· 1936 Ατελιέ, Αθήνα

· 1937 Ομάδα Τέχνη, Θεσσαλονίκη (ΔΕΘ)

· 1937 Γκαλερί Νίνας Ρωκ, Αθήνα

· 1938 Α’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεση, Ζάππειο, Αθήνα

· 1938 Ομάδα Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Αθήνα

· 1938 Ομάδα Τέχνης, Θεσσαλονίκη

· 1939 Β’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, Ζάππειο, Αθήνα

· 1940 Ομάδα Τέχνη, Αθήνα

· 1940 Αίθουσα Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Αθήνα

· 1939 Γ’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεση, Ζάππειο, Αθήνα

· 1946 Εκδηλώσεις Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών - «Auberge de la Jeunesse», Αθήνα

· 1946 Casa d’ Italia, Αθήνα

· 1948 Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, Ζάππειο, Αθήνα

· 1949 Έκθεσις Συγχρόνου Ελληνικής Τέχνης, Ζάππειο, Αθήνα

· 1950 Ομάδα Στάθμη, Ζάππειο, Αθήνα

· 1952 Δ’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, Ζάππειο, Αθήνα Δ; ΙΣΧΥΕΙ; ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ ΓΖ

· 1953 Διεθνής Έκθεση Αρχιτεκτονικής, Ζάππειο, Αθήνα

· 1954 Αίθουσα Ξενοφώντος 10, Αθήνα

· 1955-1956 Αίθουσα Ατελιέ, Αθήνα

· 1956 Διεθνής Έκθεση Αρχιτεκτονικής, Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα (Μήπως Ζωγραφικής; Ή και τα δύο;)

· 1957 Γαλλικό Ινστιτούτο, Αθήνα

· 1958 Γκαλερί Κούρος, Αθήνα

· 1958 Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Αθήνα

· 1958 Αίθουσα Τροπαίων Ανάκτορα, Αθήνα

· 1958 Αίθουσα Χίλτον, Αθήνα

· 1958 Γκαλερί «Ζυγός», Αθήνα

· 1958 Γκαλερί «Μέρλιν», Αθήνα

· 1958 Γκαλερί «Νέες Μορφές», Αθήνα

· 1958 Γκαλερί «Αρμός», Αθήνα (μήπως 1959; Είναι και 58 και 59;)

· 1959 Γκαλερί Κλειώ, Ύδρα

· 1960 Γκαλερί Κλειώ, Ύδρα

· 1960 Γκαλερί Νέες Μορφές, Αθήνα

· 1961 Γκαλερί Τέχνης, Αθήνα

· 1962 Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, Αθήνα

· 1962 Γκαλερί Ζυγός, Αθήνα

· 1963 Ομάδα Τέχνη, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, Αθήνα

· 1963 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1963 Ομάδα Τέχνη, Αίθουσα Βασιλικής Αγίου Μάρκου Ηρακλείου, Ηράκλειο

· 1963 Κέντρο Εφαρμοσμένων Τεχνών Ρολόι, διοργάνωση Γκαλερί Ζυγός, Αθήνα

· 1963 Ομάδα Τέχνη, Δήμος Κερατσινίου, Αθήνα

· 1963 Γκαλερί Z-Μ, Θεσσαλονίκη

· 1964 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1964 Ομάδα Τέχνη, Αίθουσα Τελετών Δήμου Κερατσινίου, Αθήνα

· 1964 Μέρλιν, Αθήνα

· 1965 Αίθουσα τέχνης Νέες Μορφές, Αθήνα

· 1965 Αίθουσες της Τέχνης, Θεσσαλονίκη

· 1965 Αίθουσα Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας «Τέχνη», Θεσσαλονίκη

· 1965 Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις (8^η), Ζάππειο, Αθήνα

· 1965 Γκαλερί Άστορ, Αθήνα

· 1965 Γκαλερί Ζυγός, Αθήνα

· 1965 Μέρλιν, Αθήνα

· 1965 Μπιενάλε Αθηνών, Λόφος Φιλοπάππου, Αθήνα

· 1965 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1966 Ελληνοαμερικανική Ένωση, Αθήνα

· 1966 Γκαλερί Νέες Μορφές, Αθήνα

· 1966 Γκαλερί Άστορ, Αθήνα

· 1967 Αίθουσα τέχνης Χίλτον, Αθήνα

· 1967 Γκαλερί Ζ-Μ, Θεσσαλονίκη

· 1967 Πνευματική Εστία Νίκαιας, Νίκαια, Αθήνα

· 1969 Νέα Γκαλερί, Αθήνα

· 1969 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1970 Γκαλερί P.R., Αθήνα

· 1970 Γκαλερί Νέες Μορφές, Αθήνα

· 1970 Γκαλερί Ζ-Μ, Θεσσαλονίκη

· 1971 Γκαλερί Νέες Μορφές & Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1971 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1971 Νέα Γκαλερί, Αθήνα

· 1971 Ελληνοαμερικανική Ένωση, Αθήνα

· 1971 Γκαλερί Άστορ, Αθήνα

· 1972 Νέα Γκαλερί, Αθήνα

· 1972 Γκαλερί Χίλτον

· 1972 Μαντρότοιχος Σπύρου Βασιλείου, Ερέτρια

· 1972 Γκαλερί Δεσμός, Αθήνα

· 1972 Απολλώνιο, Πόρτο Ράφτη

· 1972 Γκαλερί Δεσμός, Αθήνα

· 1973 Γκαλερί Χίλτον, Αθήνα

· 1973 Απολλώνιο, Πόρτο Ράφτη

· 1973 Γκαλερί Δεσμός, Αθήνα

· 1973 Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Αθήνα

· 1973 Αίθουσα «Δεσμός», Πόρτο Ράφτη

· 1983 Κέντρο Επιστημονικών Μελετών, Αθήνα

· 1984 Γκαλερί «Τρίτο Μάτι», Αθήνα

· 1984 Σύνδεσμος Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα1984 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Αθήνα

· 1986 «Μνήμες-Αναπλάσεις-Αναζητήσεις», Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα

· 1987 Φεστιβάλ Πάτρας

· 1993 Galerie 3 - Art Athina

· 1995 Πνευματικό Κέντρο Ρεθύμνου, Κρήτη

· 1996 Γκαλερί Denise René - Art Athina

· 1997 Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης, Ρέθυμνο, Κρήτη

· ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

· 1936 Ομάδα Τέχνη, Σόφια

· 1936 Γκαλερί Αρνό, Βιέννη

· 1937 Έκθεση Ελλήνων Καλλιτεχνών, Βιέννη

· 1940 Biennale Βενετίας, Βενετία

· 1946 Ακαδημία Καλών Τεχνών Στοκχόλμης, Στοκχόλμη

· 1947 Biennale Καΐρου

· 1947 Μουσείο Στοκχόλμης

· 1953 «Άγνωστος Πολιτικός Εξόριστος/ Κρατούμενος», Tate Gallery, Λονδίνο

· 1954 Μουσείο Βελιγραδίου, Κρατική Αίθουσα Mali Kalomegdan, Βελιγράδι

· 1955 Έκθεση Αλεξανδρείας, Αλεξάνδρεια

· 1956 Biennale της Βενετίας, Βενετία ΤΟ ΔΙΝΕΙ ΩΣ ΑΤΟΜΙΚΗ Ο ΓΖ

· 1957 Biennale του Σάο Πάολο, Βραζιλία

· 1958 Δώδεκα Έλληνες Καλλιτέχνες στις ΗΠΑ, περιοδεία στις ΗΠΑ

· 1959 Γκαλερί «Creuze», Παρίσι

· 1960 Palais de Beaux Arts, Παρίσι

· 1961 Μουσείο Rodin, Παρίσι

· 1962 Μουσείο Bezalel, Ισραήλ

· 1962 Έκθεση Ελλήνων Καλλιτεχνών, Βουκουρέστι

· 1962-1963 Έκθεση Ελλήνων Καλλιτεχνών, Άγκυρα – Κωνσταντινούπολη

· 1963 Μουσείο Rodin, Σύγχρονη Γλυπτική, Παρίσι

· 1963 Χίλτον Κύπρου

· 1963 Γκαλερί Grattacielo, Μιλάνο

· 1964 Μπιενάλε Βενετίας, Βενετία

· 1964 Διεθνής Έκθεση Νέας Υόρκης, Νέα Υόρκη

· 1964 10^η Διεθνής Έκθεση Ζωγραφικής, Τύνιδα

· 1967 Gallerie du Perron, Γενεύη

· 1968 Μουσείο Rodin, Παρίσι

· 1968 Galleria Europa Arte, Ανκόνα

· 1968-1975 Salon de la Jeune Sculpture, Παρίσι

· 1969 Παλαιά Αγορά Παρισιού, Παρίσι

· 1970 Λήδρα Παλλάς, Λευκωσία

· 1970 Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Λεμεσός

· 1970 Orangerie du Luxembourg, Παρίσι

· 1972 72éme Salon de la Jeune Sculpture, Παρίσι

· 1973 Κήποι του Λουξεμβούργου, Παρίσι

· 1973 Γκαλερί Perron, Γενεύη

· 1979 -1988 - 1990 Grands et Jeunes d’ Aujourd’ hui, Grand Palais, Παρίσι

· 1985 Salon de Mai, Grand Palais, Παρίσι

· 1986 Salon des Comparaisons, Grand Palais, Παρίσι

· 1988 Διεθνής Σύγχρονης Γλυπτικής, Colioure, Γαλλία

· 1991 Γκαλερί Jean Bernier - Βassel 22

· 1991 Γκαλερί Denise René – FIAC

· 1991 Biennale Βενετίας - Architecture Internationale

· 1993 "De la main à la tête, l'objet théorique", Domaine de Kerguéhennec, Bignan, Γαλλία

Τα μνημεία και η δημόσια γλυπτική

Έργα που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους – μουσεία – φορείς

- Εθνική Πινακοθήκη, Πορτραίτο ζωγράφου Δ. Βιτσώρη (1934)

- Πεδίον του Άρεως, Ανδρέας Μιαούλης (1935/37)

- Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Κεφαλή Ερρίκου Φραντζισκάκη (1937)

- Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου, Προτομή αρχαιολόγου Παναγή Καββαδία (1938)

- Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, Πενθούν Πνεύμα (1939)

- Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, Πενθούν Πνεύμα (1943)

- Β’ Νεκροταφείο Αθηνών, Πενθούν Πνεύμα (1943)

· 2006 Κήπος Προεδρικού Μεγάρου : έργο «Tel-Néant»

· 2006 Κεντρικά γραφεία της Εθνικής Ασφαλιστικής, Λεωφόρος Συγγρού, Αθήνα : έργο «Διάφραγμα»

· 2010 Κήπος Προεδρικού Μεγάρου : έργο «Ζάλογγο»

· 2010 Πλατεία «Γιώργου Ζογγολόπουλου», Λεωφόρος Δημοκρατίας, Ψυχικό : τα έργα «Ποσειδώνας», «Ειράνα», «Στήλη», «Ολυμπιακοί κύκλοι», «Γλυπτό ΔΕΘ» και «Αλέξανδρος»

· 2010 Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου – Γκίκα: «Ποιητής», «Ζάλογγο», «ΔΕΘ».

· 2012 Γενικά Αρχεία του Κράτους «Τρεις Κύκλοι»

Βραβεία, διαγωνισμοί και τιμητικές διακρίσεις

· 1937 Πεδίον του Άρεως : Προτομή του Ανδρέα Μιαούλη

· 1947 Μνημείο Δήμου Αγίου Γεωργίου, Πειραιάς : Α’ βραβείο

· 1952 Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για μια εκκλησία 1000 ατόμων.

· Α’ βραβείο σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Π. Καραντινό,

· 1954 Μνημείο Ζαλόγγου, Ζάλογγο, Ήπειρος : Α’ βραβείο σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό

· 1955 Μνημείο Δήμου Νίκαιας : Α’ βραβείο

· 1958 Πλατεία της Ομονοίας, Αθήνα : Α´ βραβείο για την διαμόρφωση της πλατείας με τους πίδακες και το γλυπτό «Ποσειδώνας», σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Κ. Μπίτσιο (Το γλυπτό ποτέ δεν τοποθετήθηκε)

· 1959 Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για σχολικό συγκρότημα

· Στην Αγ. Παρασκευή, Β’ βραβείο

· 1966 Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης : «Γλυπτό ΔΕΘ», Α’ βραβείο

· 1967 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης : Μνημείο για τον Κύπριο φοιτητή Κυριάκο Μάτση, Α’ βραβείο

· 1973 Ανώνυμη Ασφαλιστική εταιρία «ΑΣΤΗΡ», οδός Μέρλiν, Αθήνα : Γλυπτό «Διάφραγμα»

· 1974 Τράπεζα Πίστεως (Alpha Bank), Λεωφόρος Κηφισίας, Ψυχικό: Γλυπτό «Ελιά»

· 1981 Α’ βραβείο στον διαγωνισμό για τη διαμόρφωση της πλατείας Κλαυθμώνος σε συνεργασία αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη. (Δεν πραγματοποιήθηκε)

· 1986 Μνημείο Εθνικής Αντιστάσεως Γοργοποτάμου σε συνεργασία αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, Α’ βραβείο (Το γλυπτό ποτέ δεν τοποθετήθηκε)

· 1986 Μνημείο Αγωνιστών Αντίστασης του Πανεπιστημίου Αθηνών

· για την Αντίσταση στην Κατοχή, Β’ βραβείο ( δεν εδόθη πρώτο)

· 1989 Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών : γλυπτό «Ασπίδα»

· 1991 Μνημείο για τη Μάχη της Κρήτης στο Νομό Χανίων σε συνεργασία αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, Α’ βραβείο (Το γλυπτό ποτέ δεν τοποθετήθηκε).

· 1993 Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης - Θεσσαλονίκη : Υδροκινητικό έργο «Ομπρέλες»

· 1995 Biennale της Βενετίας : το έργο «Ομπρέλες» στήνεται σε πλωτή εξέδρα στο Gran Canale

· 1995 Κεντρική είσοδος στο Cour d’ Honneur του κτιρίου του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Βρυξέλλες : Υδροκινητικό έργο «Ομπρέλες», Α’ πανευρωπαϊκό βραβείο

· 1997 «Θεσσαλονίκη – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» : έργο «Ομπρέλες» στην παραλία

· 1997 Biennale Βενετίας, Riva Dei Giardini : έργο «Tel-Néant» στην είσοδο της έκθεσης πάνω σε πλατφόρμα μέσα στην θάλασσα.

· 1998 Βερολίνο πλατεία Wittenberg : έργο «Tel-Néant» μπροστά από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.

· 1998 Βερολίνο, πλατεία Wittenberg : έργο «Tel-Néant»

· 1988 Είσοδος Ψυχικού στην Λεωφόρο Κηφισίας : έργο «Ομπρέλες»

· 1999 Γερμανία, Βαϊμάρη - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, κεντρική πλατεία : έργο «Στήλη»

· 1999 Κεντρικός σταθμό του μετρό στην Πλατεία Συντάγματος : έργο «Αίθριο»

· 2001 Πλατεία Ομονοίας, Αθήνα : έργο «Πεντάκυκλο»

· 2001 Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»: έργο «Ολυμπιακοί Κύκλοι»

· 2001 Αττικό Μετρό, στάση Ευαγγελισμός, πάρκο Ριζάρη : έργο «Στήλη»

· 2001 Μέγαρο ΟΤΕ, Μαρούσι : έργο «Tel-Néant»

Πανελλήνιες Εκθέσεις

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος πήρε μέρος σε έξι Πανελλήνιες Καλλιτεχνικές Εκθέσεις. Συμμετείχε στις Πανελλήνιες των ετών 1938 (Πρώτη), 1939 (Δεύτερη), 1940 (Τρίτη), 1948 (εκτός αρίθμησης), 1965 (Όγδοη), καθώς και στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1987, με την οποία επιχειρήθηκε η επαναλειτουργία του θεσμού μετά από δώδεκα χρόνια διακοπής.

Η συμμετοχή στις προπολεμικές Πανελλήνιες Εκθέσεις

Η Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση, ως κρατική διοργάνωση που τελούνταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, θεσμοθετήθηκε από το μεταξικό καθεστώς το 1938, στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής πολιτικής που ενθάρρυνε τις ομαδικές εκθέσεις και την αγορά έργων τέχνης από δημόσιους φορείς. Λόγω της προβολής του έργου των καλλιτεχνών και κυρίως λόγω της αυξημένης δυνατότητας πωλήσεων, οι Πανελλήνιες Εκθέσεις των ετών 1938-1940 προσέλκυσαν το ενδιαφέρον όχι μόνο της πλειοψηφίας των Ελλήνων καλλιτεχνών αλλά και των ικανότερων ανάμεσά τους και αναδείχθηκαν σε μείζονα καλλιτεχνικά γεγονότα της εποχής.

Ο Ζογγολόπουλος συμμετείχε στην Α’ Πανελλήνια (Μάρτιος-Απρίλιος 1938), με δύο έργα σε γύψο, την «Κεφαλή κόρης» και το «Κορίτσι». Στον κατάλογο της έκθεσης δηλώνεται ότι τα γύψινα προπλάσματα προορίζονταν για μεταφορά σε χαλκό (ορείχαλκο/μπρούντζο).

Στην Β’ Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση (Μάρτιος-Απρίλιος 1939), ο γλύπτης παρουσίασε επίσης δύο έργα, ένα «Ανάγλυφο» σε γύψο, με την επισήμανση της μεταφοράς σε μάρμαρο, καθώς και ένα «Γυμνό» σε χαλκό.

Στην Γ’ Πανελλήνια (Μάρτιος-Απρίλιος 1940), εξέθεσε ένα έργο, τη χάλκινη «Κεφαλή γυναικός».

Τα έργα των χρόνων αυτών ακολουθούν τη μεταροντενική αρχαϊζουσα ανθρωποκεντρική παράδοση που χαρακτηρίζει γενικότερα το έργο των Ελλήνων γλυπτών στο μεσοπόλεμο, με σαφέστερη, στην περίπτωση του Ζογγολόπουλου, την επιρροή του γάλλου γλύπτη Σαρλ Ντεσπιώ.

Η Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1948

Μετά από πολύχρονη διακοπή του θεσμού λόγω του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και του Εμφύλιου που ακολούθησε, η επόμενη Πανελλήνια διεξήχθη στα τέλη του 1948 (1 Νοεμβρίου-15 Δεκεμβρίου), με την εμφύλια σύγκρουση να διανύει την οξύτερη φάση της.

Ο Ζογγολόπουλος συμμετείχε στην έκθεση με τρία έργα: καταρχήν με την «Αριάδνη», όρθια γυναικεία μορφή σε γύψο, μεγαλύτερη του φυσικού, που προοριζόταν για το Μνημείο Πεσόντων του Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου. Το έργο μεταφέρθηκε στη συνέχεια σε μάρμαρο και τοποθετήθηκε το 1948 στην Πλατεία Αναστάσεως Κερατσινίου. Παρουσίασε ακόμη την «Καθισμένη κοπέλλα», σε τερρακότα, και την «Κοπέλλα ξαπλωμένη», σε πέτρα.

Ο γλύπτης τιμήθηκε με το δεύτερο βραβείο γλυπτικής για την «Αριάδνη» (πρώτο βραβείο δεν δόθηκε, κατά τη συνήθη τακτική της εποχής). Ωστόσο, όπως συνέβη και με τις υπόλοιπες βραβεύσεις της Πανελλήνιας, το βραβείο δεν απονεμήθηκε στον καλλιτέχνη. Με αφορμή την απόδοση του πρώτου βραβείου ζωγραφικής στο νεωτεριστή και πολιτικά φιλελεύθερο Κωνσταντίνο Παρθένη για την «Αποθέωση του Αθανάσιου Διάκου» και έχοντας λάβει χώρα σε κλίμα οξύτατης ιδεολογικής και αισθητικής αντιπαράθεσης, η Πανελλήνια του 1948 χαρακτηρίστηκε από την πρωτοφανή παρέμβαση των συντηρητικών, πολιτικά και καλλιτεχνικά, κύκλων στις αποφάσεις της κριτικής επιτροπής, με αποκορύφωμα την ακύρωση όλων των βραβείων.

Από την Τέταρτη (Δ΄, 1952) έως την Έβδομη (Ζ΄, 1963) Πανελλήνια Έκθεση

Ο Ζογγολόπουλος δεν θα συμμετάσχει στις τέσσερις επόμενες Πανελλήνιες Εκθέσεις, δηλαδή θα απέχει από το θεσμό καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60. Την ίδια περίοδο θα αναπτύξει έντονη δραστηριότητα και θα πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις γλυπτικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η Όγδοη Πανελλήνια Έκθεση (1965)

Η Όγδοη Πανελλήνια σημείωσε μια τομή στην ιστορία του θεσμού. Οι προηγούμενες εκθέσεις, και περισσότερο η τελευταία, η Ζ’ Πανελλήνια του 1963, είχαν δεχθεί αρνητική κριτική, με κύρια επιχειρήματα την πτώση της ποιότητας και την αδυναμία συγκρότησης μιας αντιπροσωπευτικής εικόνας της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Για να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες αυτές, η οργανωτική επιτροπή της Όγδοης Πανελλήνιας προχώρησε στην αλλαγή της δομής της κριτικής επιτροπής, προβλέποντας για πρώτη φορά τη συμμετοχή τεχνοκριτών δίπλα στους καλλιτέχνες, και στην επιλογή καλλιτεχνών-κριτών με νεωτερικό, κατά βάση, αισθητικό προσανατολισμό. Το αποτέλεσμα ήταν μία Πανελλήνια με αισθητική αρτιότητα και πρωτοποριακά χαρακτηριστικά, καθώς αυξήθηκαν παράλληλα σημαντικά οι συμμετοχές νέων καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων και των νέων Ελλήνων του εξωτερικού.

Ο Ζογγολόπουλος εξέθεσε πέντε αφηρημένα έργα: «Το κάστρο» (1965, χαλκός), «Καλάβρυτα» (1963, χαλκός), «Μυκήναι» (1963, χαλκός), «Λευκή φιγούρα» (1964, αλουμίνιο) και «Δελφοί» (1964, χαλκός).

Στο μεγάλο διάστημα που μεσολάβησε από την τελευταία συμμετοχή του σε Πανελλήνια Έκθεση, έχει συντελεστεί η μετατόπισή του από την παραστατική στην αφηρημένη γλυπτική. Η συμμετοχή του στην Όγδοη Πανελλήνια σχολιάστηκε θετικά από την κριτική.

Η Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1987

Δώδεκα χρόνια μετά την τελευταία Πανελλήνια (1975) ο θεσμός αναβίωσε με πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ) και την ανταπόκριση του Υπουργείου Πολιτισμού. Βαδίζοντας στο πρότυπο της Όγδοης Πανελλήνιας και με πολύ αυστηρότερα κριτήρια, η κριτική επιτροπή οργάνωσε την πιο ολιγάριθμη, σε καλλιτέχνες και έργα, Πανελλήνια, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια του ΕΕΤΕ και των αποκλεισμένων καλλιτεχνών, που έφταναν σχεδόν το 70% των υποψηφιοτήτων.

Ο Ζογγολόπουλος εξέθεσε ένα έργο, το «Φακός και Κύκλοι» (ανοξείδωτος χάλυβας και πλεξιγκλάς, ύψος: 136 εκ.). Το έργο συγκεντρώνει βασικά χαρακτηριστικά της ώριμης παραγωγής του γλύπτη: τη χρήση βιομηχανικών υλικών, την ελάφρυνση της γλυπτικής μάζας, την έμφαση στο ρόλο του κενού ως ισοδύναμου συντελεστή της φόρμας, τις μεταβαλλόμενες τονικότητες των επιφανειών και τη διαφάνεια του υλικού.

Literatur

• Ετήσια Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις 1938, Κατάλογος των εκτιθεμένων έργων, Ζάππειον Μέγαρον, Μάρτιος-Απρίλιος 1938 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, Κατάλογος των εκτιθεμένων έργων, Ζάππειον Μέγαρον, Μάρτιος-Απρίλιος 1939 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, Κατάλογος των εκτιθεμένων έργων, Ζάππειον Μέγαρον, Μάρτιος-Απρίλιος 1940 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις 1948, Κατάλογος των εκτιθεμένων έργων, Ζάππειον Μέγαρον, 1 Νοεμβρίου – 15 Δεκεμβρίου (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Δ’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, κατάλογος έκθεσης, Ζάππειον Μέγαρον, Απρίλιος-Μάιος 1952 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Ε’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, κατάλογος έκθεσης, Ζάππειον Μέγαρον, Μάιος-Ιούνιος 1957 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• ΣΤ’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, κατάλογος έκθεσης, Ζάππειον Μέγαρον, 23 Οκτωβρίου - 28 Νοεμβρίου 1960 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Ζ’ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις, κατάλογος έκθεσης, Ζάππειον Μέγαρον, 21 Απριλίου - 1 Ιουνίου 1963 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Όγδοη Πανελλήνιος Έκθεσις. Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, διακοσμητική, κατάλογος έκθεσης, Ζάππειον Μέγαρον, Απρίλιος 1965 (αρχείο Ε.Π.Μ.Α.Σ.).
• Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση 1987, κατάλογος έκθεσης, Υπουργείο Πολιτισμού _Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, Αθήνα 1987.
• Βακαλό Ελένη, «Η Ζ΄ Πανελλήνιος. Διαπιστώσεις καιπροτάσεις», περ. Ζυγός, τεύχ. 90, Μάιος 1963, σ. 36, 74.
• Βακαλό Ε., «Η’ Πανελλήνιος Έκθεση, 3», εφ. Τα Νέα, 30 Απριλίου 1965. Αναδημοσιεύεται στο Ε. Βακαλό, Κριτική των εικαστικών τεχνών.1950-1974, επιλ.-επιμ. Ό. Δανιηλοπούλου, τόμ. Α΄, Κέδρος, Αθήνα 1996, σ. 347-350.
• Ζίας Νίκος, «Ανασκόπηση των προηγούμενων εκθέσεων», περ. Ζυγός, Β’ περίοδος, Μάιος 1965 (IV-65), σ. 36-42 και 81.
• Παυλόπουλος Δημήτρης, Ζογγολόπουλος, Αδάμ, Αθήνα 2007.
• Φερεντίνου Έφη, «Η γλυπτική στην 8^η Πανελλήνιο», περ. Ζυγός, Β’ περίοδος, Μάιος 1965 (IV-65), σ. 23-27.
• Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης. Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2011
• Ζέττα Αντωνοπούλου, Τα γλυπτά της Αθήνας. Υπαίθρια γλυπτική 1834-2004, Ποταμός, 2003
• Ανώνυμος, Γιώργος Ζογγολόπουλος, «Μικρό οδοιπορικό», Τεύχος, τ. 4, 1990, σ. 68-71
• Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
• Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
• Ντένης Ζαχαρόπουλος, «Μια συζήτηση με το Γ. Ζογγολόπουλο», Τεύχος, τ. 4, 1990, σ. 72-79
• Γ. Ζογγολόπουλος, Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα, Ιανουάριος 1979
• Ζογγολόπουλος, 1990
• Γιώργος Ζογγολόπουλος 1903-2004. Γλυπτική-Ζωγραφική-Σχέδια, επιμέλεια έκθεσης Έφη Ανδρεάδη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 4 Νοεμβρίου 2008-31 Ιανουαρίου 2009
• Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16^ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
• Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
• Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
• Ελένη Μάργαρη, Η γυναίκα στη νεοελληνική γλυπτική, Ιωάννινα 2014
• Ηλίας Μυκονιάτης, Νεοελληνική γλυπτική, στη σειρά Ελληνική τέχνη, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996
• Αντρέας Παγουλάτος, «Γιώργος Ζογγολόπουλος. Νεωτερικότητα και μοντερνικότητα. Αποκρυσταλλώματα καλλιτεχνικού μόχθου και αναζήτησης», Τα Νέα της Τέχνης, τ. 8, Μάιος 1992, σ. 12-13
• Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982

Weblinks

• Νεκρολογία στην Ελευθεροτυπία, 12 Μαΐου 2004.
• Official site
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=680&artist_id=4720 (30/4/2015)
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=680&artwork_id=65358 (30/4/2015)
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=690&artwork_id=72313 (30/4/2015)
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=1&artwork_id=65361 (30/4/2015)
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=604&artwork_id=65134 (30/4/2015)
• http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=604&artwork_id=65144 (30/4/2015)

Einzelnachweise

[[Kategorie:
[[Kategorie:
[[Kategorie:Geboren 1903]]
[[Kategorie:Gestorben 2004]]
[[Kategorie:Mann]]
[[Kategorie:Grieche]]

{{Personendaten
|NAME=
|ALTERNATIVNAMEN=Στυλιανός Κορρές (griechisch)
|KURZBESCHREIBUNG=griechischer Hochschullehrer
|GEBURTSDATUM=1910
|GEBURTSORT=[[Naxos]]
|STERBEDATUM=1. Oktober 1989
|STERBEORT=[[Athen]]
}}
      
[[:Kategorie:Έλληνες γλύπτες]]
[[:Kategorie:Υπεραιωνόβιοι]]