Datei:COLLECTIE TROPENMUSEUM Lamellofoon van hout met 6 bamboe toetsen TMnr A-11055.jpg
COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lamellofoon_van_hout_met_6_bamboe_toetsen_TMnr_A-11055.jpg (700 × 525 Pixel, Dateigröße: 184 KB, MIME-Typ: image/jpeg)
Diese Datei und die Informationen unter dem roten Trennstrich werden aus dem zentralen Medienarchiv Wikimedia Commons eingebunden.
Beschreibung
Nederlands: TokkelinstrumentNederlands: Lamellofoon van hout, met 6 bamboe toetsenLocal name: M'Jengo | |
---|---|
Titel |
Nederlands: Tokkelinstrument Nederlands: Lamellofoon van hout, met 6 bamboe toetsen Local name: M'Jengo |
Beschreibung |
Nederlands: De lamellofoon wordt ook wel sanza, mbira of likembe genoemd. Dit instrument komt voor in geheel Afrika beneden de Sahara, maar nergens anders.
Een sanza bestaat uit een klankbord waarop ijzeren, houten of bamboe lamellen bevestigd zijn, vandaar de naam lamellofoon. De lamellen worden door de speler met de duimen getokkeld, waardoor deze in trilling worden gebracht. Dit heeft tot de naam 'duimpiano' geleid, hetgeen eigenlijk een onjuiste benaming is aangezien de vergelijking met een piano zeker niet opgaat. De lamellen zijn parallel aan elkaar met een brugconstructie op de klankkast bevestigd. De uiteinden van de lamellen kunnen verscheidene vormen hebben, zoals rechthoekig, rond of spits. De klankkast van een sanza kan verschillende vormen hebben: een eenvoudig plankje, een doosvormige klankkast, een kalebas of een grote holle houten klankkast. De toonhoogte van de lamellen kan gemakkelijk veranderd worden door ze over de brug naar voren of naar achteren te schuiven. Als het trillende gedeelte langer wordt gemaakt, wordt de toon lager. Er zijn verschillende soorten sanza's, variërend qua grootte, bouw, materiaal en aantal lamellen. De eenvoudige sanza's kunnen door iedereen bespeeld worden, de complexere vormen met meerdere rijen lamellen vereisen jarenlange training. Het gebruik van de sanza is zowel solitair als voor publiek. Solitair wordt dit instrument gebruikt om liederen te begeleiden. Door de aanwezigheid van de vele lamellen is het mogelijk een -meestal ostinate- begeleidingsformule te spelen. De speler begeleidt zichzelf op de sanza -terwijl hij zingt- met repetitieve muzikale frasen. Door het relatief kleine formaat kunnen sanza's gemakkelijk worden meegenomen op reis en als aangenaam tijdverdrijf gebruikt worden tijdens een lange wandeltocht. Daarnaast wordt de sanza ook door schildwachten gebruikt om zichzelf wakker te houden. Maar sanza's hebben ook een publieke functie: ze worden gebruikt bij dansen en feesten om het ritme mee aan te geven. Om dit ritme extra goed naar voren te laten komen zijn er soms metalen of glazen ringetjes om de lamellen bevestigd. Deze geven een zoemend geluid tijdens het spelen, het zijn zg. 'geraasmakers'. Het zoemende geluid is een integraal onderdeel van sanza-muziek: het zorgt ervoor dat omgevingsgeluiden geminimaliseerd worden en dat het ritme beter hoorbaar is. Er bestaan ook sanza-orkesten, waarbij sanza's van verschillende grootte met elkaar gecombineerd worden ter begeleiding van dans. Reeds in 1589 werd er in Zimbabwe melding gemaakt van lamellofonen door missionarissen. Van daaruit hebben deze instrumenten zich verspreid over het Afrikaanse continent. Vanaf het midden van de 19e eeuw is het bestaan van sanza's in het Neder-Congo gebied bekend. De nu alom ingeburgerde naam 'sanza' is wellicht terug te voeren op een verbastering van 'nsansi' door D. Livingstone in diens Narrative of an Expedition to the Zambezi and its Tributaries (1865) (bron: Jos Gansemans in Musical Instruments – Collections of the RMCA (Tervuren 2009:15). |
Datum |
zwischen 1850 und 1885 date QS:P571,+1850-00-00T00:00:00Z/7,P1319,+1850-00-00T00:00:00Z/9,P1326,+1885-00-00T00:00:00Z/9 |
Maße | circa 18,5 x 9 x 8,5cm (7 5/16 x 3 9/16 x 3 3/8in.) |
Inventarnummer |
A-11055 |
Bemerkungen |
Nederlands: Culturele Herkomst: Beneden-Zaïre riviergebied Functionele categorie: idiofonen, idiofonen, idiophones, slaginstrumenten (maar zonder membraan/vel) Geografische Herkomst: Congo-gebied Materiaal - hoofd: hout Materiaal - overig: bamboe, metaal Objecttrefwoord: duimpiano's, sansas (are African lamellaphones where the plucked metal or split-cane tongues are attached to a wooden board resonator), sanza's Techniek: Bamboebewerking, Gesneden, Gespijkerd |
Herkunft/Fotograf | Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen |
Lizenz
Diese Datei wurde Wikimedia Commons durch das niederländische Nationalmuseum für Weltkulturen als Teil einer Zusammenarbeit zur Verfügung gestellt. Das Museum vereint die Sammlungen des Tropenmuseums, des Afrika Museums und des Reichsmuseums für Völkerkunde. Es stellt ausschließlich durch sein Personal erstellte oder anderweitig freie Bilder zur Verfügung.
Bahasa Indonesia ∙ dansk ∙ Deutsch ∙ English ∙ español ∙ français ∙ italiano ∙ magyar ∙ Nederlands ∙ Plattdüütsch ∙ polski ∙ português ∙ sicilianu ∙ Tiếng Việt ∙ македонски ∙ русский ∙ മലയാളം ∙ +/− |
- Dieses Werk darf von dir
- verbreitet werden – vervielfältigt, verbreitet und öffentlich zugänglich gemacht werden
- neu zusammengestellt werden – abgewandelt und bearbeitet werden
- Zu den folgenden Bedingungen:
- Namensnennung – Du musst angemessene Urheber- und Rechteangaben machen, einen Link zur Lizenz beifügen und angeben, ob Änderungen vorgenommen wurden. Diese Angaben dürfen in jeder angemessenen Art und Weise gemacht werden, allerdings nicht so, dass der Eindruck entsteht, der Lizenzgeber unterstütze gerade dich oder deine Nutzung besonders.
- Weitergabe unter gleichen Bedingungen – Wenn du das Material wiedermischst, transformierst oder darauf aufbaust, musst du deine Beiträge unter der gleichen oder einer kompatiblen Lizenz wie das Original verbreiten.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. |
In dieser Datei abgebildete Objekte
Motiv
image/jpeg
f334d9b0c1bae2019fffad28d54debb987136ece
188.357 Byte
525 Pixel
700 Pixel
Dateiversionen
Klicke auf einen Zeitpunkt, um diese Version zu laden.
Version vom | Vorschaubild | Maße | Benutzer | Kommentar | |
---|---|---|---|---|---|
aktuell | 14:43, 21. Jul. 2012 | 700 × 525 (184 KB) | M.casanova |
Dateiverwendung
Die folgende Seite verwendet diese Datei:
Metadaten
Diese Datei enthält weitere Informationen (beispielsweise Exif-Metadaten), die in der Regel von der Digitalkamera oder dem verwendeten Scanner stammen. Durch nachträgliche Bearbeitung der Originaldatei können einige Details verändert worden sein.
Hersteller | NIKON CORPORATION |
---|---|
Modell | Mod NIKON D1 |
Belichtungsdauer | 1/125 Sekunden (0,008) |
Blende | f/20 |
Erfassungszeitpunkt | 13:51, 9. Jan. 2001 |
Brennweite | 70 mm |
Horizontale Auflösung | 300 dpi |
Vertikale Auflösung | 300 dpi |
Software | Ver.1.05 |
Speicherzeitpunkt | 13:51, 9. Jan. 2001 |
Y- und C-Positionierung | Zentriert |
Belichtungsprogramm | Manuell |
Exif-Version | 2.1 |
Digitalisierungszeitpunkt | 13:51, 9. Jan. 2001 |
Bedeutung einzelner Komponenten |
|
Belichtungsvorgabe | 0 |
Größte Blende | 3 APEX (f/2,83) |
Messverfahren | Muster |
Speicherzeitpunkt (1/100 s) | 07 |
Erfassungszeitpunkt (1/100 s) | 07 |
Digitalisierungszeitpunkt (1/100 s) | 07 |
unterstützte Flashpix-Version | 1 |
Farbraum | sRGB |
Messmethode | Ein-Chip-Farbsensor |