Blanka Říhová

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Blanka Říhová (2012)
Blanka Říhová (2012)

Blanka Říhová (* 21. Oktober 1942 in Prag) ist eine tschechische Immunologin. Ihre Forschungsarbeiten befassen sich mit der Entwicklung von Methoden zur gezielten Verabreichung von Medikamenten gegen Krebs. Sie ist die ehemalige Direktorin des Instituts für Mikrobiologie der Akademie der Wissenschaften der Tschechischen Republik. Im Jahr 2018 wurde Říhová zur Präsidentin der Gelehrten Gesellschaft der Tschechischen Republik ernannt.

Říhová studierte Naturwissenschaften an der Karls-Universität. Dort absolvierte sie auch ihr Aufbaustudium und wurde 1964 Mitglied der Tschechoslowakischen Akademie der Wissenschaften. Am 2. Dezember 1969 verteidigte sie ihre Doktorarbeit am Institut für Mikrobiologie der Tschechoslowakischen Akademie der Wissenschaften.[1]

Sie verbrachte einen Großteil ihrer Karriere in den Vereinigten Staaten in Seattle, Salt Lake City und New York City.[1] Sie besuchte die University of Utah, wo sie mit Jindřich Kopeček zusammenarbeitete. 1994 wurde Říhová in der Abteilung für Physiologie und Entwicklungsbiologie berufen. Zu ihren Forschungsgebieten gehören Genetik, Onkologie, Toxikologie und medizinische Biochemie.

Die erste Chemotherapie wurde 1958 eingeführt. Die zytotoxischen Verbindungen, die in der Chemotherapie verwendet werden, sind besonders schädlich für Zellen, die sich schnell teilen, darunter Haarzellen und Zellen des Fortpflanzungssystems. Říhová hat an Krebstherapien gearbeitet, die keinen Zytokinsturm auslösen.[2] Bei dieser Form von Drug Targeting wird ein makromolekulares Prodrug auf Polymerbasis verwendet, an dessen Grundgerüst Antikörper zur Identifizierung von Tumorzellen und zytotoxische Krebsmedikamente angebracht sind.[3] Dadurch kann die Behandlung Krebszellen selektiv angreifen und zerstören, indem der Antikörper zur Markierung des Tumors verwendet wird und eine Immunreaktion selektiv ausgelöst wird. Indem die Immunreaktion in den Tumorzellen selbst ausgelöst wird, vermeidet Říhová die Nebenwirkungen einer Chemotherapie. Diese Art der Behandlung kann die Zeit, die Krebspatienten im Krankenhaus verbringen müssen, verkürzen.[4][5] Sie glaubt, dass diese Art der Behandlung am besten für Patienten mit Brust-, Lungen- und Darmkrebs geeignet ist.[3]

Während der COVID-19-Pandemie äußerte sich Říhová als Expertin über die Reaktion des Immunsystems auf SARS-CoV-2[6][7] und rief dazu auf, Gesichtsmasken zu tragen.[8]

Říhová wurde 1990 Leiterin der Forschungsabteilung der Tschechoslowakischen Akademie der Wissenschaften. Von 1994 bis 2000 war sie Vorsitzende der Tschechischen Immunologischen Gesellschaft, von 2004 bis 2007 war sie Mitglied des Akademischen Rates der Akademie der Wissenschaften der Tschechischen Republik und stellvertretende Vorsitzende der Gelehrtengesellschaft der Tschechischen Republik. Seit 2007 ist sie Leiterin der Abteilung für Immunologie. Im Jahr 2009 wurde sie zur Europäischen Botschafterin für Kreativität und Innovation ernannt.[9] 2018 wurde sie zur Präsidentin der Gelehrtengesellschaft der Tschechischen Republik gewählt.[10] Sie ist Mitglied des wissenschaftlichen Rates der Tschechischen Akademie der Wissenschaften.[9]

Preise und Auszeichnungen

[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]
  • 1987: Jan-Evangelista-Purkyně-Medaille der Tschechoslowakischen Akademie der Wissenschaften[11]
  • 1996: Wahl zum Mitglied der Gelehrtengesellschaft der Tschechischen Republik[1]
  • 2005: Česká hlava Erfindungspreis für polymere Wirkstoffe mit zytostatischer und immunmodulatorischer Wirkung[12]
  • 2006: Medaille der Russischen Akademie der Naturwissenschaften
  • 2011: Finalistin des Europäischen Erfinderpreises[2][13]
  • 2013: Medaille der Gelehrtengesellschaft der Tschechischen Republik[14]
  • 2017: TOP Women der Tschechischen Republik[15]

Veröffentlichungen (Auswahl)

[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]
  • Tomáš Etrych, Markéta Jelı́nková, Blanka Řı́hová, Karel Ulbrich: New HPMA copolymers containing doxorubicin bound via pH-sensitive linkage: synthesis and preliminary in vitro and in vivo biological properties. In: Journal of Controlled Release. 73. Jahrgang, Nr. 1, 18. Mai 2001, S. 89–102, doi:10.1016/S0168-3659(01)00281-4, PMID 11337062 (englisch).[16]
  • K Ulbrich, V Šubr, J Strohalm, D Plocová, M Jelı́nková, B Řı́hová: Polymeric drugs based on conjugates of synthetic and natural macromolecules. In: Journal of Controlled Release. 64. Jahrgang, Nr. 1–3, 14. Februar 2000, S. 63–79, doi:10.1016/S0168-3659(99)00141-8, PMID 10640646 (englisch).[17]
  • B Rihova, M Bilej, V Vetvicka, K Ulbrich, J Strohalm, J Kopecek, R Duncan: Biocompatibility of N-(2-hydroxypropyl) methacrylamide copolymers containing adriamycinImmunogenicity, and effect on haematopoietic stem cells in bone marrow in vivo and mouse splenocytes and human peripheral blood lymphocytes in vitro. In: Biomaterials. 10. Jahrgang, Nr. 5, 1989, S. 335–342, doi:10.1016/0142-9612(89)90075-6, PMID 2765631 (englisch).[18]

Einzelnachweise

[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]
  1. a b c Říhová Blanka | Řádní členové Učené společnosti | Členové | Učená společnost České republiky. In: www.learned.cz. Abgerufen am 25. April 2020 (englisch).
  2. a b Blanka Říhová, Synthetische polymere Arzneimittel zur Bekämpfung von Krebs. In: www.epo.org. Abgerufen am 25. April 2020.
  3. a b Targeted chemotherapy - avoiding the toxic side effects of conventional chemotherapy. In: Radio Prague International. 31. August 2004, abgerufen am 26. April 2020 (englisch).
  4. European Patent Office: Researcher offers new help in fighting world's deadliest disease. In: www.epo.org. Abgerufen am 25. April 2020 (englisch).
  5. Filip Lukeš: Blanka Říhová: Jak podpořit imunitu? Na to vždy říkám, kupte si kilo pomerančů In: Deník.cz, 18. Januar 2019. Abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch). 
  6. Vir porazíme, až se promoří 70 procent populace, říká přední imunoložka - Seznam Zprávy. In: www.seznamzpravy.cz. Abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch).
  7. Tahle pandemie se může po nějaké době opakovat, varuje imunoložka Říhová. In: iDNES.cz. 11. April 2020, abgerufen am 26. April 2020 (tschechisch).
  8. Koronavirus: Jak nákaza projde Českem? A kteří lidé se musí chránit? Odpovědi imunoložky - Seznam Zprávy. In: www.seznamzpravy.cz. Abgerufen am 26. April 2020 (tschechisch).
  9. a b prof. RNDr. Blanka Říhová, DrSc. - Akademie věd České republiky. In: www.avcr.cz. Abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch).
  10. IOCB Prague: Pavel Jungwirth elected as future chairman of the Learned Society of the Czech Republic. In: IOCB Prague. Abgerufen am 26. April 2020 (englisch).
  11. Awarded The Jan Evangelista Purkyně Honorary Medals for Merit in the Biomedical Sciences - Akademie věd České republiky. In: www.avcr.cz. Abgerufen am 25. April 2020 (englisch).
  12. prof. RNDr. Blanka Říhová, DrSc. | Česká hlava. In: www.ceskahlava.cz. Abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch).
  13. Europe unveils life-enhancing 2011 inventors award shortlist. In: phys.org. Abgerufen am 26. April 2020 (englisch).
  14. Ocenění Učené společnosti si odnesla i imunoložka Říhová za výzkum v oblasti léčby rakoviny. In: iROZHLAS. Abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch).
  15. Tomáš Novák: Do síně slávy ankety TOP ženy Česka 2017 byla uvedena imunoložka Blanka Říhová. In: Hospodářské noviny (iHNed.cz). 22. Januar 2018, abgerufen am 25. April 2020 (tschechisch).
  16. Tomáš Etrych, Markéta Jelı́nková, Blanka Řı́hová, Karel Ulbrich: New HPMA copolymers containing doxorubicin bound via pH-sensitive linkage: synthesis and preliminary in vitro and in vivo biological properties. In: Journal of Controlled Release. 73. Jahrgang, Nr. 1, 18. Mai 2001, S. 89–102, doi:10.1016/S0168-3659(01)00281-4, PMID 11337062 (englisch).
  17. K Ulbrich, V Šubr, J Strohalm, D Plocová, M Jelı́nková, B Řı́hová: Polymeric drugs based on conjugates of synthetic and natural macromolecules. In: Journal of Controlled Release. 64. Jahrgang, Nr. 1–3, 14. Februar 2000, S. 63–79, doi:10.1016/S0168-3659(99)00141-8, PMID 10640646 (englisch).
  18. B Rihova, M Bilej, V Vetvicka, K Ulbrich, J Strohalm, J Kopecek, R Duncan: Biocompatibility of N-(2-hydroxypropyl) methacrylamide copolymers containing adriamycinImmunogenicity, and effect on haematopoietic stem cells in bone marrow in vivo and mouse splenocytes and human peripheral blood lymphocytes in vitro. In: Biomaterials. 10. Jahrgang, Nr. 5, 1989, S. 335–342, doi:10.1016/0142-9612(89)90075-6, PMID 2765631 (englisch).