Zak Kostopoulos

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Zak Kostopoulos in Athen 2017

Zacharias „Zak“ Kostopoulos (griechisch Ζαχαρίας «Ζακ» Κωστόπουλος, geb. 22. August 1985; gest. 21. September 2018 in Athen) war ein griechisch-amerikanischer Menschenrechtsaktivist, der sich für die Rechte von LGBT-Personen, HIV-positiven Personen, Sexarbeitenden und Geflüchteten einsetzte. Unter dem Namen Zackie Oh trat er als Drag-Performer auf. 2018 wurde er in der Nähe des Omonoia-Platz in Athen auf offener Straße getötet. Zusammengeschlagen von Zivilisten und anschließend von der Polizei, starb er noch auf dem Wegs ins Spital. Zwei Männer wurden seines Todes schuldig gesprochen. Er gilt in der griechischen LGBT-Community als Symbolfigur und nach seinem Tod fanden Gedenkveranstaltungen und Ehrungen ihm zuliebe statt.

Leben und Karriere[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Kostopoulos wurde 1985 in den Vereinigten Staaten in eine griechische Familie geboren. Die Familie war nach Griechenland migriert, als Kostopoulos sieben Jahre alt gewesen war. Kostopoulos ging als junger Mann ins Ausland und kehrte anschließend nach Griechenland zurück.[1][2] Er studierte Schauspiel und Marketing.[2]

In den Athener Stadtwahlen im Jahr 2014 stellte sich Kostopoulos für die Wahlliste Initiative für ein Neues und Ökologisches Athen (Πρωτοβουλία για μια Νέα και Οικολογική Αθήνα (Π.Ν.ΟΙΚ.Α)) zur Wahl auf, verlor jedoch.[3]

Kostopoulos war selbst HIV-positiv[4] und arbeitete für besseren Zugang zu sexueller Gesundheit. Er arbeitete beim Athens Check Point, leistete Freiwilligenarbeit bei Positive Voice, einer Vereinigung für HIV-positive Personen in Griechenland, und verfasste Artikel für Online-Publikationen und Zeitungen.[5][6]

Er war in der queeren Community Athens aktiv. So war er Vorsteher der Homosexual and Lesbian Community of Greece (OLKE).[7] Er trat in Drag-Performances unter dem Namen „Zackie Oh“ auf.[8][9] 2017 performte er zum Lied Disco Inferno während der Athens Pride.[10]

Tod[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Kostopoulos wurde am 21. September 2018 im Zentrum von Athen getötet[11][12][13] und in seiner Geburtsstadt Kirra begraben.[14]

Kostopoulos betrat ein Juweliergeschäft in der Odos Gladstonos (Οδός Γλάδστωνος ‚Gladston-Straße‘), die genauen Umstände, weswegen er das Geschäft betrat, sind ungeklärt.[15] Der LGBT-Aktivist Grigoris Vallianatos sagt, dass er den Laden betrat, um einer Auseinandersetzung auf der Straße zu entkommen.[16] Videos des Geschehens zeigen Kostopoulos, wie er unbewaffnet aus dem Geschäft zu entkommen versucht, während er vom Ladenbesitzer und einem weiteren Mann, einem Makler und hochansässigen Politiker der rechtsextremen Partei Ethniko Metopo, angegriffen wird.[17] Nachdem ein Fenster vom Besitzer zerschlagen wurde, kriecht Kostopoulos heraus, wird mit Kicks am Kopf getroffen und fällt zu Boden.[16] Als die Polizei schließlich hinzukommt, nimmt diese ihn trotz seiner Verletzungen fest und legt ihm Handschellen an. Auch die Polizei schlägt ihn und er stirbt auf dem Weg ins Spital.[18] Der Augenzeuge Philippos Karagiorgis beschrieb die Tat als „Lynchmord“ und kritisierte Beobachtende dafür, „zuzuschauen, als wäre es ein Film“, anstatt einzugreifen.[19]

Die Polizei begann erst verspätet mit der Festnahme der Verdächtigen sowie dem Verhör von Augenzeugen und dem Sicherstellen des Tatortes.[18] Ersten Medienberichten zufolge sei Kostopoulos drogensüchtig gewesen und habe deshalb das Juweliergeschäft überfallen. Mittels forensischer Untersuchung konnte jedoch festgestellt werden, dass er keine Drogen zu sich genommen hatte. Der Gerichtsmediziner konnte feststellen, dass er an diversen Verletzungen, insbesondere Kopfverletzungen, gestorben war.[19] Seine Familie beauftragte das britische Forschungsinstitut Forensic Architecture mit den Nachforschungen zu seinem Tod. Forensic Architecture fand heraus, dass die Polizei zwölf Kameras übersehen hatten, welche das Geschehen gefilmt hatten und einen darauf festgehaltenen Augenzeugen nicht interviewten.[19] Aufgrund der Befunde von Forensic Architecture wurde die Untersuchung 2019 erneut aufgegriffen.[18]

Sechs Personen wurden aufgrund tödlicher Körperverletzung verurteilt, darunter vier Polizeibeamte, der Ladenbesitzer und ein weiterer Mann, der gefilmt wurde, wie er Kostopoulos verprügelte. Kostopoulos' Familie verlangte eine Urteilssprechung als Mord.[10] Aufgrund der COVID-19 Pandemie in Griechenland zog sich das Urteil, welches auf Anfang Oktober 2020 angesetzt war und vom leitenden Richter Giorgos Kassimis als „historisch“ beschrieben wurde. Schließlich begann die Urteilssprechung am 21. Oktober 2021.[20][21] Am 3. Mai 2022 wurden zwei Männer schuldig gesprochen, die vier Polizeibeamten wurden für nicht schuldig befunden.[22][23][24]

Wirkung und Nachleben[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

In den Jahren 2018, 2019, und 2021 organisierten Aktivisten Gedenkveranstaltungen, um Kostopoulos' Tod zu gedenken und zur Verurteilung seiner Täter aufzurufen.[25] Der Slogan „Zackie lebt, Nazis kaputthauen“ wurde an Veranstaltungen im ganzen Land verbreitet.[10][26][27]

Im Jahr 2019 schlug Nasos Iliopoulos, der Vorstehende der Syriza-Partei vor, die Odos Gladstonos in Odos Zak Kostopoulou (Οδός Ζακ Κωστόπουλου ‚Zak-Kostopoulos-Straße‘) umzubenennen.[28] Der Bürgermeister von Athen, Kostas Bakoyannis, schlug stattdessen ein Monument gegen Intoleranz, Rassismus und Hass vor, für welches eine Mehrheit stimmte.[29]

Im Jahr 2021 benannte ein Forscher an der Aristoteles Universität von Thessaloniki eine neu entdeckte Spezies an Cyanobacterien, die Iphianassa zackieohae, nach Kostopoulos.[30][31][32]

Literatur[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  • T. Anna: Drag Resistance : Necropolitics, queer survival and a Balkan counterpublics. In: Queer Studies in Media & Popular Culture. 6. Jahrgang, Nr. 2, 2021, S. 159–174, doi:10.1386/qsmpc_00051_1 (englisch).

Einzelnachweise[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  1. Κίνηση: Ο ακτιβιστής-αντιφασίστας, Ζακ Κωστοπούλος, ήταν ο άντρας που πέθανε στη ληστεία στο κοσμηματοπωλείο | Κίνηση «Απελάστε το Ρατσισμό». 23. September 2018, abgerufen am 16. Dezember 2023 (griechisch).
  2. a b Δανάη Νάντια Λοΐζου-Μάνσκε: Συνέντευξη από τον Ζακ Κωστόπουλο! In: Frapress. 26. Februar 2015, abgerufen am 16. Dezember 2023 (griechisch).
  3. Ζακ Κωστόπουλος : «Να συμμετέχουμε, να είμαστε ορατοί και ορατές» (deutsch: Zak Kostopoulos: "To participate, to be visible and visible") In: Antivirus Magazine, 9. Mai 2014. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch). 
  4. Ζακ Κωστόπουλος : «Να συμμετέχουμε, να είμαστε ορατοί και ορατές» In: Antivirus Magazine, 9. Mai 2014. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch). 
  5. Eleni Kyriakidou: Η ζωή του Ζακ Κωστόπουλου όπως τη διηγήθηκε στην Popaganda. In: Popaganda. 1. Dezember 2014; (griechisch).
  6. Για τον Ζακ Κωστόπουλο: Η περιουσία δεν είναι πιο ιερή από την ανθρώπινη ζωή. In: Documento News. 15. Januar 2021, abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch).
  7. Η «Π.Ν.ΟΙΚ.Α» της Ιωάννα Κοντούλη για την Αθήνα (deutsch: The "PNOIKA" by Ioanna Kontouli for Athens) In: Neolaia.gr, 16. April 2014. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch). 
  8. Ο ακτιβιστής Ζακ Κωστόπουλος ήταν ο άντρας που πέθανε στη ληστεία στο κοσμηματοπωλείο. (deutsch: Activist Zak Kostopoulos was the man who died in the robbery at the jewelry store). In: Lifo. 22. September 2018, abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch).
  9. Dimitris Athinakis: Στη σύντομη ζωή του έτρεχε πάντα να ξεφύγει από κάτι (deutsch: In his short life, he was always running away to escape from something) In: Kathimerini, 29. September 2018. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch). 
  10. a b c Moira Lavelle: A Year After an LGBTQ Activist's Murder in Greece, His Memory Lives on in 'Our Politics and Our Action,' Protesters Say, Public Radio International, 25. September 2019. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (englisch). 
  11. Οικογένεια Ζακ: Να ζητήσει δημόσια συγγνώμη ο Πορτοσάλτε. TVXS.gr, 21. Oktober 2020, abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch).
  12. Christos Demetis: Ζακ Κωστόπουλος: Πώς από τις διαρροές της ΕΛ.ΑΣ. φτάσαμε στην αλήθεια. In: News247. 20. November 2018, abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch).
  13. Giannis Souliotis: Γιατί συνεχίζετε, θα τον σκοτώσετε. In: Kathimerini. 21. Oktober 2020, abgerufen am 8. Oktober 2021 (griechisch).
  14. Sofia Lotto Persio: Friends Celebrate Zak Kostopoulos—Gay Activist Killed in Greece—With Glitter and Drag In: PinkNews, 26. September 2018. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (englisch). 
  15. The Killing of Zak Kostopoulos. In: Forensic Architecture. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (englisch).
  16. a b Gay activist lynched to death in Greece In: PinkNews, 24. September 2018. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (englisch). 
  17. Dimitris Alexakis: "Like a prayer": In Memory of Zak Kostopoulos In: e-flux, November 2018. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (englisch). 
  18. a b c The Killing of Zak Kostopoulos. In: Forensic Architecture. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (englisch).
  19. a b c Helena Smith: 'Zak's an icon': the long fight for justice over death of Greek LGBT activist In: The Guardian, 20. Dezember 2020. Abgerufen am 6. Oktober 2021 (englisch). 
  20. Αντωνία Ξυνού: Δολοφονία Ζακ Κωστόπουλου: Τρία χρόνια συγκάλυψης και συνεχών ανατροπών In: www.news247.gr, 21. September 2021. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (griechisch). 
  21. Greece: Trial begins in violent death of LGBTQ activist, 21. Oktober 2021 (englisch). 
  22. Two found guilty in Kostopoulos killing trial. In: Kathimerini. 3. Mai 2022, abgerufen am 24. Juli 2022 (englisch).
  23. Ολγα Στέφου: Η δίκη για την δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου φέρνει στην επιφάνεια τη σύγκρουση δύο κόσμων In: in.gr, 20. Oktober 2020. Abgerufen am 7. Oktober 2021 (griechisch). 
  24. Convicted Kostopoulos Killers Given 10-year Sentence. In: Kathimerini. 3. Mai 2022, abgerufen am 24. Juli 2022 (englisch).
  25. Kosta Papadopoulos: Athens Rally Held To Commemorate Death Of LGBTIQ Activist Zak Kostopoulos. Abgerufen am 6. Oktober 2021 (englisch). 
  26. Ζακ Κωστόπουλος : Συγκέντρωση για τα δύο χρόνια από τη δολοφονία του In: To Vima, 20. September 2020 (griechisch). 
  27. Kosta Papadopoulos: Athens Rally Held To Commemorate Death Of LGBTIQ Activist Zak Kostopoulos, 22. September 2021. Abgerufen am 8. Oktober 2021 (englisch). 
  28. Κατατέθηκε η πρόταση Ηλιόπουλου για μετονομασία της οδού Γλάδστωνος σε Ζακ Κωστόπουλου. Skai Group, 30. September 2019, abgerufen am 13. Oktober 2021 (griechisch).
  29. Aris Chatzigeorgiou: Η αντιπρόταση Μπακογιάννη για το μνημείο του Ζακ Κωστόπουλου στη Γλάδστωνος. In: Ethnos. 14. Oktober 2019, abgerufen am 13. Oktober 2021 (griechisch).
  30. Ερευνητής έδωσε τα ονόματα του Παύλου Φύσσα και Ζακ σε νέα επιστημονικά είδη In: In.gr, 13. Oktober 2021 (griechisch). 
  31. Andreas Vagias: ΑΠΘ: Ερευνητές ανακάλυψαν νέα κυανοβακτήρια και πέρασαν τον Παύλο Φύσσα και τον Ζακ Κωστόπουλο στην αθανασία μέσω της επιστήμης In: Ethnos, 14. Oktober 2021 (griechisch). 
  32. Manthos Panou, Spyros Gkelis: Unravelling unknown cyanobacteria diversity linked with HCN production. In: Molecular Phylogenetics and Evolution. 166. Jahrgang, 7. Oktober 2021, S. Article 107322, doi:10.1016/j.ympev.2021.107322, PMID 34626811 (englisch).